පිලිපීනයේ මැතිවරණය අද (09) පැවැත්වෙන අතර ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා මිලියන ගනන් ජනතාව දිවයින පුරා ඡන්ද මධ්‍යස්ථාන අසල පෝලිම් ගැසී සිටින බව විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබේ.
ජනාධිපති තරඟයේ ඉදිරියෙන්ම සිටින්නේ පිලිපීනයේ හිටපු ඒකාධිපති පාලකයා වන ෆර්ඩිනන්ඩ් මාකෝස්ගේ පුත් ෆර්ඩිනන්ඩ් “බොංබොං” හෙවත් මාකෝස් ජූනියර් ය.
මත විමසුම්වලින් පෙනී යන්නේ ඔහු අතිවිශිෂ්ට ජයග්‍රහණයක් ලබනු ඇති බවයි, එයින් අදහස් වන්නේ වසර 36කට පෙර ජනතා කැරැල්ලකින් නෙරපා හරින ලද මාර්කෝස් වංශයට නැවත බලය ලබා ගත හැකි බවයි.
ඔහුගේ ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදියා වන්නේ 2016 උප ජනාධිපති තරඟයේදී මාකෝස් මහතා යන්තම් පරාජය කළ ලිබරල්වාදියෙකු වන ලෙනී රොබ්‍රෙඩෝ ය.
නමුත් මෙම ප්‍රචාරණ ව්‍යාපාරයේදී මාර්කෝස් පුත්‍රයා සියයට 30 ක ඉදිරියෙන් සිටින බව පෙන්වා දී ඇත.
පිලිපීන ජාතිකයන් ජනාධිපතිවරයාට පමණක් නොව සමස්ත දූපත් සමූහයේ 7,600 පුරා සිටින උප සභාපති, සෙනෙට් සභිකයින්, පහළ මන්ත්‍රීවරුන් සහ පහළ ශ්‍රේණියේ නිලධාරීන් දහස් ගණනක් සඳහා ඡන්දය ප්‍රකාශ කරති. රටේ සුදුසුකම් ලත් ඡන්දදායකයින් මිලියන 67.5 ක් සිටින අතර ඉහළ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමක් අපේක්ෂා කෙරේ – බොහෝ දෙනෙක් පාසල් සහ ප්‍රජා මධ්‍යස්ථානවල ඡන්ද මධ්‍යස්ථානවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා සඳුදා උදෑසන සිට පෙළ ගැසී සිටිති.
මැනිලා හි පාසලක සමහර ඡන්දදායකයින් බීබීසීයට කියා සිටියේ තම පත්‍රිකා ගණන් කිරීමේ යන්ත්‍රවලට දැමීමේ ගැටලුවක් ඇති බවයි. තවත් සමහරු වාර්තා කළේ තම ඡන්ද පත්‍රිකා ප්‍රදර්ශන කුටියේ නිලධාරීන් අතට දෙන ලෙස ඔවුන්ට පැවසූ බවයි. ප්‍රාදේශීය ප්‍රවෘත්ති වෙබ් අඩවිය වන Inquirer පැවසුවේ යන්ත්‍ර 1,800 කට අධික ප්‍රමාණයක් උදෑසන අක්‍රිය වී ඇති නමුත් මැතිවරණ කොමිසමට අනුව මධ්‍යහ්න වන විට මේවා “විසඳා” ඇති බවයි.
කොමසාරිස් ජෝර්ජ් ගාර්ෂියා මීට පෙර ප්‍රකාශ කර තිබුණේ “බොහෝවිට අක්‍රමිකතා පිළිබඳ චෝදනා එල්ල වනු ඇති” නමුත් මෙතෙක් සැලකිය යුතු කඩකිරීම් සිදුවී නොමැති බවයි. ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ වාර්තා “අවම බවත් පොලිසිය තත්ත්වය සම්පූර්ණයෙන්ම පාලනය කර ඇති” බවත් ඔහු පැවසීය.
ඉරිදා, මින්දනාවෝ කලාපයේ ඡන්ද මධ්‍යස්ථානයකින් පිටත අත්බෝම්බ ප්‍රහාරයකින් පුද්ගලයින් 9 දෙනෙකු තුවාල ලැබූ බව AFP වාර්තාවකට අනුව පොලිසිය පැවසීය.
අද පැවැත්වෙන ජනාධිපතිවරණ තරඟයෙන් කවුරුන් ජයග්‍රහණය කළත් වසර හයක් රට පාලනය කළ දැඩි මතධාරියෙකු වන රොඩ්‍රිගෝ ඩුටර්ටේගේ බලය අවසන් වන බව විචාරකයෝ පවසති. බොහෝ දෙනා, මත්ද්‍රව්‍ය සහ අපරාධ මැඩලීමේ ම්ලේච්ඡ ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් ඩුටර්ටේ මහතාගේ රජය හෙළා දැක තිබේ. පිලිපීනයේ ABS-CBN විකාශන ආයතනය වසා දැමීම පෙන්වා දෙමින් ඔහුගේ ජනාධිපති ධුරයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන ප්‍රහාරයට ලක්ව ඇති බව විචාරකයෝ පවසති.
64 හැවිරිදි බොන්ග්බොන්ග් මාකෝස් වසර 21ක් පාලනය කළ දිවංගත ආඥාදායක ෆර්ඩිනන්ඩ් මාකෝස්ගේ පුත්‍රයාය. ඔහු සහ ඔහුගේ මව ඉමෙල්ඩා ඇතුළු පවුලේ අය රටේ උතුරේ බටැක් හි පාසල් ඡන්ද මධ්‍යස්ථානයකදී ඡන්දය ප්‍රකාශ කළහ.
ෆර්ඩිනන්ඩ් මාකෝස්ගේ පාලන කාලයේදී ඔහු රට යුද නීතියට ඇද දැමූ අතර රටේ උසාවි, ව්‍යාපාර සහ මාධ්‍ය දැඩිව පාලනය කළේය. හමුදාව සහ පොලිසිය දහස් ගනන් විරුද්ධවාදීන් අත්අඩංගුවට ගෙන වධ හිංසා පමුණුවන ලද අතර දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් ඝාතනය කරන ලදී.
මාර්කෝස් මහතා සහ ඔහුගේ බිරිඳ ඉමෙල්ඩා ඇතුළු පවුලේ හිතවතුන් ඔවුන්ගේ සුඛ විහරණය සඳහා මහජන මුදලින් ඇස්තමේන්තුගත ඩොලර් බිලියන 10 ක් (පවුම් බිලියන 8.1 ක්) කොල්ල කෑහ. ඔහුගේ පාලනය කෙරෙහි ඇතිවූ මහජන කෝපය හේතුවෙන්1986 දී මහජන විප්ලවයකින් ඔහුව බලෙන් නෙරපා හරින ලද අතර පසුව ඔහු මිය ගියේය.
පිටුවහල් කිරීමෙන් පසු ආපසු පැමිණි බොන්ග්බොං තම පවුලේ ධනය සහ සම්බන්ධතා දේශපාලන අභිලාෂයන් මුදුන්පත් කිරීමට භාවිතා කළේය, පළාත් ආණ්ඩුකාරයෙකු, කොන්ග්‍රස් සභිකයෙකු සහ සෙනෙට් සභිකයෙකු බවට හෙතෙම පත්විය. ඔහු 2016 උප ජනාධිපති තරඟයෙන් රොබ්‍රෙඩෝ මහත්මියට පරාජය වූ අතර පසුව ඔහු ප්‍රතිඵලය දූෂිත බව පැවසීය. මෙවර ඔහු අක්‍රමිකතාවන්ට ඉඩ නොදෙන බවට සපථ කර ඇත.
ඔහුගේ සහකාරිය වත්මන් ජනාධිපතිවරයාගේ දියණිය වන සාරා ඩුටර්ටේ ය. මෙම යුගලය ජාතිය “එක්සත් කිරීමට” පොරොන්දු වී ඇති නමුත් ඔවුන්ගේ මැතිවරණ රැස්වීම්වලදී ඔවුන් කිසිදු ප්‍රතිපත්තියක් සාකච්ඡා කිරීමට උනන්දු වී නොමැත. රොබ්‍රෙඩෝ මහත්මිය හිටපු මානව හිමිකම් නීතීඥවරියක් වන අතර ඇය ඩුටර්ටේගේ මත්ද්‍රව්‍ය ප්‍රචණ්ඩත්වයට සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ අසමානතාවයට එරෙහිව අඛණ්ඩව ව්‍යාපාර මෙහෙයවූවාය. “අවංක රජයක්, සැමට වඩා යහපත් ජීවිතයක්” යන්න ඇගේ මැතිවරණ ප්‍රචාරක සටන් පාඨය සමඟින් ඇය දූෂණයට එරෙහිව කටයුතු කරන බවට ප්‍රතිඥා දී ඇත.
