‘නාසය’ නැතිනම් ජීවිතයක් නෑ, සීතලට ලෙඩ වැඩිවෙන හැටිත් විද්‍යාඥයෝ සොයා ගනිති

ශ්වසන අපහසුතා, සීත  දේශගුණය සමඟ වැඩිවන්නේ නාසයේ ඇති මෙතෙක් සොයා ගැනීමට නොහැකි ව තිබූ ප්‍රතිශක්තීකරණ ක්‍රියාවලියක් හේතුවෙන් යැයි Mass Eye and Ear සහ Northeastern University හි පර්යේෂකයන් පිරිසක් විසින් තහවුරු කර තිබේ.

එම ප්‍රතිශක්තීකරණ ක්‍රියාවලිය අඩු උෂ්ණත්වයේ දී නිෂේධනය වන බැවින් සීත කාලගුණික තත්වය සමඟ සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව, උණ සහ කොවිඩ් 19න් වැනි වෛරස ක්‍රියාත්මක වීම වැඩි වන බව පර්යේෂකයෝ කියති.

මෙම නව සොයාගැනීම පසුගිය දෙසැම්බර් 06 වැනි දා The Journal of Allergy and Clinical Immunology හි ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.

“සාම්ප්‍රදායිකව, සීතල මාසවල සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව සහ උණ ඇති වන්නේ වාතයේ වෛරස් වඩාත් පහසුවෙන් පැතිර යා හැකි ස්ථානවලදී මිනිසුන් ගෘහස්ථව සිරවී සිටින නිසා යැයි සිතනු ලැබේ” යනුවෙන් Mass Eye and Ear හි Otolaryngology Translational Research හි අධ්‍යක්ෂ, FACS හි MD, Benjamin S. Bleier පැවසීය.

“කෙසේ වෙතත්, අපගේ අධ්‍යයනයෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ, අපි සෑම වසරකම දකින ඉහළ ශ්වසන වෛරස් ආසාදනවල සෘතුමය විචලනය සඳහා ජීව විද්‍යාත්මක මූල හේතුවයි, එය ඉතා මෑතකදී COVID-19 වසංගතය පුරා පෙන්නුම් කරයි.”

නාසයේ පළමු පේළියේ ආරක්ෂාව

නාසය යනු බාහිර පරිසරය සහ ශරීරය ඇතුළත සම්බන්ධ වන පළමු ලක්ෂ්‍යවලින් එකක් වන අතර, ඒ අනුව, රෝග ඇති කරන රෝග කාරක සඳහා ඇතුල් වීමේ ස්ථානයක් වෙයි. රෝග කාරකයන් ආශ්වාස කිරීම හෝ සෘජුවම තැන්පත් වීම (අත් මගින් වැනි) නාසයේ ඉදිරිපසින් ඒවා ශ්වසන මාර්ගය හරහා පසුපසට ගමන් කරන අතර ඉහළ ශ්වසන ආසාදන වලට තුඩු දිය හැකි ශරීරයේ ආසාදන සෛල තුළට ගමන් කරයි. මෙම රෝග කාරක වලින් ස්වසන මාර්ගය ආරක්ෂා වන ආකාරය දිගු කලක් තිස්සේ දුර්වල ලෙස වටහාගෙන ඇත.

මෙම පර්යේෂණය සිදුකළ විශ්වවිද්‍යාලයේ ඖෂධ විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය බ්ලෙයර් සහ මන්සූර් අමිජි විසින් මෙහෙයවන ලද අධ්‍යයනයකින්, නාසය හරහා බැක්ටීරියා ආශ්වාස කරන විට ඇතිවන සහජ ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් අනාවරණය කර ගන්නා තෙක් ඒ ගැන එවැන්නක් අනාවරණය වී තිබුණේ නැත. නාසයේ ඉදිරිපස ඇති සෛල බැක්ටීරියා හඳුනා ගන්නා ලදී. ඉන්පසුව බැක්ටීරියාව වට කර පහර දීම සඳහා ශ්ලේෂ්මලයට බාහිර සෛලීය තරල පිරවූ මලු බිලියන ගණනක් මුදා හැරියේය. වෛද්‍ය බ්ලෙයර් මෙම සෛල මුදා හැරීම “බඹර කූඩුවකට පයින් ගැසීම” ලෙස සසඳයි.

2018 අධ්‍යයනයෙන් පෙන්නුම් කළේ ආරක්ෂිත ප්‍රතිබැක්ටීරීයා ප්‍රෝටීන් නාසයේ ඉදිරිපස සිට පිටුපසට ශ්වසන මාර්ගය දිගේ ශ්ලේෂ්මල හරහා තල්ලු කරන අතර එමඟින් ශරීරයට බොහෝ දුර යාමට පෙර බැක්ටීරියා වලට එරෙහිව අනෙකුත් සෛල ආරක්ෂා කරන බවයි.

නව අධ්‍යයනය සඳහා, පර්යේෂකයන් උත්සාහ කළේ මෙම ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරය නාසය හරහා ආශ්වාස කරන වෛරස් හේතුවෙන් සිදුවන්නේ ද යන්න තීරණය කිරීමටයි.

විවිධ තත්වයන් යටතේ පරීක්ෂා කරන ලද වෛරස්-සටන් යාන්ත්‍රණය

මෙම පර්යේෂකයන් විසින් ශල්‍යකර්මයට භාජනය වන රෝගීන්ගේ සහ නිරෝගී ස්වේච්ඡා සේවකයන්ගේ නාසයෙන් එකතු කරන ලද සෛල සහ නාසික පටක සාම්පල වෛරස් තුනකට ප්‍රතිචාර දැක්වූ ආකාරය විශ්ලේෂණය කරන ලදී. ඒ සඳහා කොරෝනා වර්ගයේ සහ සාමාන්‍ය සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව ඇති කරන වයිරස් දෙකක් යොදා ගැණිනි.

බැක්ටීරියා වලට එරෙහිව සටන් කිරීමට භාවිතා කරන සංඥා මාර්ගයට වඩා වෙනස් සංඥා මාර්ගයක් භාවිතා කළ ද, සෑම වෛරසයකට ම නාසික සෛල වලින් ප්‍රතිචාරයක් ඇති කරන බව ඔවුහු සොයා ගත්හ. පර්යේෂකයන් විසින් වෛරස් වලට එරෙහිව ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ යාන්ත්‍රණයක් ද සොයා ගන්නා ලදී.  

පර්යේෂකයන් පසුව පරීක්ෂා කරන ලදී සීතල උෂ්ණත්වය මෙම ප්‍රතිචාරයට බලපෑවේ, එය නාසයේ අභ්‍යන්තර උෂ්ණත්වය ලබා දී ඇති නාසික ප්‍රතිශක්තියට විශේෂයෙන් අදාළ වන අතර එය ආශ්වාස කරන පිටත වාතයේ උෂ්ණත්වය මත බෙහෙවින් රඳා පවතින බව ද අනාවරණ්‍ය කරගත හැකිවිය. ඔවුන් කාමර උෂ්ණත්ව පරිසරයකින් නිරෝගී ස්වේච්ඡා සේවකයන් රැගෙන විනාඩි 15ක් 4.4 ° C (39.9 ° F) උෂ්ණත්වයකට නිරාවරණය කළ අතර නාසයේ ඇතුළත උෂ්ණත්වය 5 ° C පමණ පහත වැටී ඇති බව සොයා ගත්තේය. පසුව ඔවුන් මෙම උෂ්ණත්වය නාසික පටකයට යොදන ලදී. එහි දී දුර්වල වූ ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරයක් නිරීක්ෂණය විය. නාසික සෛල මගින් ස්‍රාවය වන ප්‍රතිශක්තීකරණ තරල ප්‍රමාණය 42% කින් පමණ අඩු වූ අතර එහි දී ප්‍රතිවයිරස් ප්‍රෝටීන ද දුර්වල තත්වයක විය.

“ඒකාබද්ධව, මෙම සොයාගැනීම් ඉහළ ශ්වසන ආසාදනවල සෘතුමය විචලනය සඳහා යාන්ත්‍රික පැහැදිළි කිරීමක් සපයයි,” ආචාර්ය Huang පැවසීය.

චිකිත්සක විභවය

අනාගත අධ්‍යයනයන් වෙනත් රෝග කාරක සමඟ සොයාගැනීම් ප්‍රතිවර්තනය කිරීම අරමුණු කරයි. අධ්‍යයනයන් අභියෝග අධ්‍යයනයක් ලෙස සිදු විය හැකි අතර එහිදී සත්ව ආකෘතියක් හෝ මිනිසෙකු වයිරසයකට නිරාවරණය වී ඔවුන්ගේ නාසික ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරය මනිනු ලැබේ.

ඔවුන්ගේ මෑත සොයාගැනීම් වලින්, පර්යේෂකයන්ට නාසයේ සහජ ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාරය ඇති කිරීමට සහ ශක්තිමත් කිරීමට චිකිත්සක ක්‍රම මගින්ද සැළසුම් කළ හැකි වනු ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, නාසික ඉසින වැනි ඖෂධ ප්‍රතිකාරයක්, නාසයේ ඇති ප්‍රතිශක්තීකරණ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීමට හැකියාව ලැබෙනු ඇත.

“අපි නිරන්තරයෙන් විෂබීජවලට නිරාවරණය වන නාසයේ නව ප්‍රතිශක්තිකරණ යාන්ත්‍රණයක් අනාවරණය කර ගෙන ඇති අතර, මෙම ආරක්ෂාවට බාධා කරන්නේ කුමක්දැයි පෙන්වා දී ඇත.” වෛද්‍ය අමිජි පැවසීය. 

“දැන් ප්‍රශ්නය වෙනස් වන්නේ, අපි මෙම ස්වභාවික සංසිද්ධිය ප්‍රයෝජනයට ගෙන නාසයේ ආරක්ෂක යාන්ත්‍රණයක් ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්නේ කෙසේද සහ විශේෂයෙන් සීතල මාසවල දී මෙම ආරක්ෂාව වැඩි කරන්නේ කෙසේද?” යනන්න පිළිබඳ කටයුතු කිරීමයි.