ලෝකයේ ම අවධානය දිනාගත් බ්‍රිතාන්‍ය අගමැති සුනක්

උදිත දේවප්‍රිය විසිනි

ඔහුගේ ම පක්ෂයේ අය විපක්ෂයේ අය මෙන් මැතිවරණයක් ඉල්ලා සිටිය දී, ජනවරමක් නොමැතිව රිෂි සුනත් ඉතිහාසය නිර්මාණ්‍ය කිරීමට පෙරට ගියා. ඔහු බ්‍රිතාන්‍යයේ පළමු වාර්ගික සුළුතර අගමැති නොවේ, නමුත් ඔහු එම තනතුර දැරූ පළමු ආසියාතික සහ පළමු “කළු ජාතික” පුද්ගලයා යි. ඔහු කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ තනතුරක් දැරූ පළමු දකුණු ආසියාතිකයා නොවන නමුත් එහි නායකත්වය දැරූ පළමු දකුණු ආසියාතිකයා ඔහුයි. ඔහු රාජාණ්ඩුවට වඩා ධනවත් වූ පළමු බ්‍රිතාන්‍යයේ අගමැති ද වනවා. මෙය, ශත වර්ෂයකට පෙර ඉන්දියානුවන් බල්ලන්ට සමාන කළ සහ ඔවුන්ගේ සමාජයෙන් පිටමං කළ රටක්, “සියලු ඉන්දියානු නායකයින් පහත් මට්ටමේ සහ පිදුරු වැනි මිනිසුන් වනු ඇත” යනුවෙන් තමන්ගෙ ආදරණීය ම අගමැති කිව්වා යැයි වාර්තා වෙන රටක්.

සුනක් අධීක්‍ෂණය කරන්නේ අති දුෂ්කර කාර්යයක් ලෙස පමණක් විස්තර කළ හැකි දෙයකි. 2010 දී ගෝර්ඩන් බ්‍රවුන් ඉවත් වූ දා සිට කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය බලයේ සිටියි. ඔවුහු පසුගිය වසර 20 තුළ බටහිර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ වෙනත් ඕනෑම පක්ෂයකට වඩා වැඩි කාලයක් බලයේ සිටි පුද්ගලයා ද වනවා. එහෙත්, බ්‍රිතාන්‍යය දිගින් දිගට ම කම්පනය වෙමින් ඇගැටලුකාරී තත්වයකට යොමු වෙමින් පවතිනවා. ආර්ථිකය, ඉතිහාසයේ නරකම තත්වයක පත්වෙලා. 1985 සිට එක්සත් ජනපද ඩොලරයට සාපේක්ෂව පවුම එහි පහළම මට්ටමට අවප්‍රමාණය වුණා. Brexit පිළිබඳ සාකච්ඡා තවමත් අවසන් වී නැහැ. ආණ්ඩු පක්‍ෂයේ මන්ත‍්‍රීවරුන් ප‍්‍රශ්න ගණනාවක් මත දෙකඩ වී ඇති අතර මේවායින් කම්කරු පක්‍ෂයද දෙකඩ වුණා. කිසිම දෙයක් ගැන සම්මුතියක් නැහැ. මේ සම්බන්ධයෙන් සුනක්ගේ කාර්යය වන්නේ පක්ෂය එක්සත් කර රට ගෙන යාමයි. ඔහු කරන දේ පැහැදිලිවම පරීක්ෂාවට ලක් වනු ඇති.

සුනක්ගේ පත්වීම බරක් ඔබාමා තේරී පත්වීමේ දී ලැබූ ආකාරයේ ප්‍රශංසාවක් ලබාගෙන නැති නමුත් ලෝක නායකයින් සහ තවත් බොහෝ ඉතිහාසඥයින් සහ දේශපාලන විචාරකයින්ගේ සුබ පැතුම් පණිවිඩ පැහැදිලිවම එය අවධාරණය කර තිබෙනවා. ඉන්දියාවේ අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර මෝදි ඔහුගේ කැමැත්ත ට්වීට් කිරීමට III වන චාල්ස් විසින් සුනක් අගමැති ලෙස තහවුරු කරන තෙක් බලා සිටියේ නැහැ. ඔහු සුනක්ගේ නැගීම සැලකුවේ බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ සබඳතා ශක්තිමත් කර ගැනීමේ අවස්ථාවක් ලෙසයි. එක්සත් ජනපදය, කැනඩාව, ප්‍රංශය, ජර්මනිය සහ ඉතාලිය යන රටවල් සියල්ල ම එය අනුගමනය කළා. එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජෝ බයිඩන්, “රෂි සනූක්” ලෙස වැරදියට උච්චාරණය කරන සුනක්ගේ නමට හුරුවෙමින් සිටියද, ඔහු එම පත්වීම “භූමියේ බිඳීමක්” ලෙස හැඳින්වූවා.

තවත් අය වඩාත් ඉදිරියට පැමිණ අදහස් පළකලා. නිදසුනක් වශයෙන්, සුනක්ගේ පක්ෂයේ හෝ ඔහුගේ කැබිනට් මණ්ඩලයේ රසිකයෙකු නොවන විලියම් ඩැල්රිම්පල් ඔහුගේ පත්වීම ප්‍රගතිශීලී ලෙස සටහන් කර තිබුණා. නමුත් පසුව ඔහු තම ට්වීට් එක මකා දමා ඇති බව පෙනේ. ශෂී තරූර් තර්ක කරන්නේ සුනක්ගේ නැගීම බ්‍රිතාන්‍ය දේශපාලන ක්‍රමයේ සාධාරණත්වයට උපහාරයක් බවයි, වර්ණයට වඩා නිපුණතාවයේ වරප්‍රසාදයක් මෙන්ම භාරතීය ජනතා පක්ෂයේ බහුතර දේශපාලනයට නැවත එක්වීමක් බවත් ශෂී තරූර් පවසනවා. හින්දු ජාතිකවාදීන් විසින්ම සුනක් දකින්නේ ඉන්දියානුවන්ට සහ හින්දුවරුන්ට විදේශයන්හි කළ හැකි දේ පිළිබඳ තවත් උදාහරණයක් ලෙස යි.

මේ සියලු රසික රසිකාවියන් සුනක්ගේ සැබෑ පසුබිම සමඟ සමපාත කිරීම දුෂ්කර යි. නමුත් ඒවායින් බොහොමයක් යුක්ති සහගත බව කිව හැකියි. නිදසුනක් වශයෙන්, ඔහුගේ ඉන්දියානු සම්භවය පිළිබඳ ප්‍රබෝධයට සුනක් ඉන්දියාවේ උපත නොලබන බව අමතක වෙනවා.  ඔහුගේ දෙමාපියන් සහ ආච්චි අප්‍රිකාවෙන් පැමිණි අයයි. බොහෝ දෙනෙක් ඔහුගේ සම්භවය ගැන සර්වශුභවාදීව සිටිය ද, ඔහුව පිළිගන්නා අය පවා ඒ ගැන අනතුරු අඟවනවා. ” එය සමස්තයක් ලෙස හොඳ වන අතර අපගේ නියෝජනය වැදගත් වෙනවා”, බ්‍රිතාන්‍ය-පන්ජාබ් ලේඛක සන්ත්නම් සංගේරා එසේ කීවා.

“නමුත් එය සටනේ කොටසක් පමණි.” සංගෙරාට අනුව, සුනක්ගේ “දෘශ්‍ය සුළුතරයේ” සාක්ෂි හුදෙක් කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය හා සම්බන්ධ බැහැර කිරීමේ දේශපාලනය වසන් කිරීමට කටයුතු කරනවා.

නමුත් 2015 දී ඩේවිඩ් කැමරන් සිය මැතිවරණ උපාය මාර්ග වෙනස් කර බ්‍රිතාන්‍ය ආසියාතිකයෙකු තම තනතුරට පත්කළ දා සිට කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය ම වෙනස් වෙමින් තිබුණා. බොහෝ බ්‍රිතාන්‍ය දකුණු ආසියාතිකයන්ගේ දේශපාලන සම්බන්ධකම්ද එසේම යි. මීට වසර 50කට පෙර, ඉනොක් පවෙල් දකුණු ආසියානු සහ අප්‍රිකානු සංක්‍රමණවලට එරෙහි ව්‍යාපාරයකට ශක්තිය ලබා දුන් විට, බ්‍රිතාන්‍ය ඉන්දියානුවන් සහ බ්‍රිතාන්‍ය පකිස්ථානුවන් කම්කරු පක්ෂයට ඡන්දය දීමට වැඩි ඉඩක් තිබුණද, අද ඔවුන් වැඩි වැඩියෙන් කොන්සර්වේටිව් වෙත නැඹුරු වෙමින් සිටිනවා. අනෙකුත් සුළු ජාතීන්ට සාපේක්ෂව මෙම ප්‍රජාවන්ගේ සාපේක්ෂ සමෘද්ධිය සහ සම්ප්‍රදාය සහ අනුකූලතාව පිළිබඳ ආසියානු අවධාරණය ඇතුළු සාධක කිහිපයක් මෙම මාරුව පැහැදිලි කර දෙනවා. කම්කරු සාරධර්ම සමඟ කොන්සර්වේටිව් සමඟ වැඩි වශයෙන් බෙදා ගැනීම ලෙස සැලකේ.

සුනක් දැන් දකුණු ආසියාතික සහ “ඉන්දියානු” කාන්තා මන්ත්‍රීවරියන් එකක් නොව දෙදෙනෙකු සිටිනා පක්ෂයක නායකයා යි. එහෙත් දෙදෙනාම තරමක් ප්‍රශ්නකාරී ප්‍රතිපත්තිවලට පිටුබලය දී ඇති බව පෙනෙවා. ස්වදේශ කටයුතු ලේකම් ලෙස, ප්‍රීති පටෙල් විසින් ආන්දෝලනාත්මක සරණාගත සැලැස්මක් අවසන් කරන ලද අතර එය ගාඩියන් කාටූන් ශිල්පී ස්ටීව් බෙල් ඇයව පවෙල් සමඟ සංසන්දනය කිරීමට හේතු වූ අතර ඇගේ අනුප්‍රාප්තිකයා ලෙස සුවාලා බ්‍රවර්මන් යෝජිත ඉන්දියාව-බ්‍රිතාන්‍ය වෙළඳ ගිවිසුමකට එරෙහිව චෝදනා කළා. එය ඉන්දියානු සංක්‍රමණික වර්ධනයට හේතු වනු ඇති. දිනේෂ් ඩී සූසා යුරෝපීය යටත් විජිතවාදය ආරක්ෂා කිරීම සිහිපත් කරන හේතු නිසා බ්‍රේවර්මන් බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යය ප්‍රශංසා කරමින් වාර්තා කළා පමණක් නොව, සුළුතර කණ්ඩායම් විසින් ආදරය කරන හෝ කීර්තිමත් චරිතයක් නොවන මාග්‍රට් තැචර්ට මෙම මන්ත්‍රීවරුන්, නිතර නිතර ආයාචනා කර තිබුණා.

මෙය සමහරුන්ට ප්‍රහේලිකාවක් විය හැකි නමුත් එය එසේ නොවිය යුතුය. දකුණු ආසියාතිකයන් පමණක් නොව සුළු ජාතීන් කිහිප දෙනෙකුම එහි ඉහළ පෙළට සාදරයෙන් පිළිගෙන ඇතත්, කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය එහි බෙදුම්වාදී දේශපාලනය ඉවත් කර නොමැති බව සමහර විචාරකයින් සටහන් කර ඇත. හිටපු මුදල් අමාත්‍ය සජිඩ් ජාවිඩ් වැනි කිහිප දෙනෙකු හැරුණු විට මෙම දකුණු ආසියාතිකයින් බහුතරයක් ධනවත් පවුල් පසුබිම් සහ සම්බන්ධතා ඇති අය වෙති. බ්‍රවර්මන්, පටෙල් සහ ඇත්ත වශයෙන්ම සුනක් හොඳම රජයේ පාසල්වල සහ හොඳම විශ්ව විද්‍යාලවල අධ්‍යාපනය ලැබූ මෙම පන්තියෙන් පැමිණි අයයි. එක් විචාරකයෙක් ට්විටර් හි සඳහන් කළ පරිදි, “දකුණු ආසියානුවන් කී දෙනෙකුට පවුම් මිලියන 700 වැඩි පුද්ගලික ධනයක් තිබේද?”

ප්‍රශ්නය, එම අර්ථයෙන්, තුරුම්පු වන්නේ කුමක්ද යන්නයි: සමේ වර්ණය-ගැඹුරු වාර්ගිකත්වය හෝ සමාජ පන්තිය. ද ගාඩියන් පුවත්පතට ලියමින් පන්කජ් මිශ්‍රා සුනක්ව හඳුන්වන්නේ “ලෝගුවෙන් සැරසුණු හින්දු භක්තිකයෙකුට වඩා හොඳ මනුෂ්‍යයෙක් ” ලෙසයි. යටත් විජිත අතීතයකින් මිරිකී සිටින රටක් සඳහා සුනක්ගේ අගමැතිකම ප්‍රගතිශීලී ලෙස පිළිගත යුතු බව මිශ්‍රා තර්ක කරයි, නමුත් බොහෝ දෙනා තවමත් කොන්සර්වේටිව් පක්ෂයට සම්බන්ධ වන පන්ති දේශපාලනය මෙයින් සඟවන්නේ නැති බව වැඩිදුරටත් පෙන්වා දෙනවා.

බ්‍රිතාන්‍යයේ සිටින දකුණු ආසියාතිකයන්ගේ හදවතේ ඇති ප්‍රතිවිරෝධතා වලට ඇත්තේ ආර්ථික හැඩයක්. පකිස්ථානුවන් වැනි සමහර කණ්ඩායම් අඩුම ආදායම් ලබන අය සිටින අතර අනෙක් අය ප්‍රධාන වශයෙන් ඉන්දියානුවන්, ඉහළම ආදායම් ලබන අයයි. ඔවුන්ගේ උප-නිර්ධන පංතියේ ස්ථාවරයේ සිට, මානව විද්‍යාඥ Roger Ballard ලියන්නේ, නැගෙනහිර අප්‍රිකාවේ සිට පැමිණි ගුජරාට සහ පන්ජාබි වැනි කණ්ඩායම් “ඉහළට සහ පිටතට මඟ පෙන්වූ” බවයි, 2007 දී Joseph Rowntree පදනමේ අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ බ්‍රිතාන්‍ය ඉන්දියානුවන් එක්සත් රාජධානියේ අඩුම දුප්පත් ප්‍රජාවන් අතර වූ බවයි. ගයි පීටර්ස් සහ පැට්‍රීෂියා ඩේවිස් පෙන්වා දී ඇති පරිදි, 1980 ගණන්වල මාග්‍රට් තැචර්ගේ ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් සුළුතර කණ්ඩායම් පොලිසිය සමඟ ගැටුණු අතර, ඉන්දියානු-පකිස්තාන ජාතිකයන් බටහිර ඉන්දියානුවන් වැනි ව්‍යාපාර සහ වෙළඳාම කෙරෙහි අමනාප වූ අනෙකුත් කණ්ඩායම් සමඟ ගැටුණු බව සිත්ගන්නා කරුණකි.

රිෂි සුනක්ගේ අගමැතිකම යටපත් කර ඇති ප්‍රශංසාව තුළ මෙම සියුම් වෙනස නැති වී තිබෙනවා. බරක් ඔබාමා 2008 දී බොහෝ ප්‍රශංසාවට ලක් වූයේ, සමහර විට ඔහු සුළුතර ගැති, වර්ගවාදී විරෝධී සහ විශේෂ වරප්‍රසාද විරෝධී දේශපාලනයට සම්බන්ධ පක්ෂයකින් ගෞරවයට ලක් වූ නිසා විය හැකියි. එවැනි විස්තරවල සත්‍යතාව ගැන කිසිවිටක නොසැළකිය යුතුයි. බ්‍රිතාන්‍යයේ සහ ඉන්දියාවේ ඉන්දියානුවන් සුනක් ඉහළින්ම පිළිගත්තා. ඔවුන් අතරින් බොහෝදෙනකු වෙනස් වීමට බැගෑපත් වී තිබෙනවා. එහෙත් සුනක් එක්සත් ජනපදයේ ඩිමොක්‍රටික් පාක්ෂිකයන්ගේ කීර්තිය කිසිසේත්ම භුක්ති නොවිඳින පක්ෂයකින් පැවත එන අයෙක්. නොවැළැක්විය හැකි සුබ පැතුම් ප්‍රකාශ සහ ට්වීට් මගින් සමනය කර ඇත්තේ මෙය විය හැකියි. එයත්, මැතිවරණ එකක් නොව දෙකක් ජයග්‍රහණය කළ ඔබාමා මෙන් නොව, සුනක් ඔහුගේ පූර්වගාමීන් තිදෙනා මෙන්ම මැතිවරණයකින් තේරී පත් වූ අයෙක් නොවෙයි.

Factum යනු ශ්‍රී ලංකාව හා ආසියාවේ ජාත්‍යන්තර සබඳතා විශ්ලේෂණයන් සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික උපදේශන සපයන ශ්‍රී ලංකාව පදනම් කරගත් චින්තනයකි.