-2.1 C
New York
Home Blog Page 9

2026 අයවැයට යෝජනා දෙන්න, ඔබට නව වේදිකාවක්

0

ශ්‍රී ලංකාවේ අයවැය ක්‍රියාවලියට රටේ ජනතාවත් හවුල් කරගැනීමට ඇති අවස්ථා අකාර්යක්ෂම මෙන්ම අනුගමනය කිරීම ද, අපහසු ය. මෙය 2023 වසරේ දී, කෙරුණු විවෘත අයවැය සමීක්ෂණයේ – අයවැය ක්‍රියාවලියේ මහජන සහභාගීත්වය යන නිර්ණායකය යටතේ ශ්‍රී ලංකාවට ගෙවුණු දශකයේ හිමිවූ අඩුම ලකුණු ප්‍රමාණය හිමිවී තිබීමෙන් තවදුරටත් තහවුරු වේ. එමෙන්ම, එම සමීක්ෂණයේ දී, ශ්‍රී ලංකාවට හිමිව ඇත්තේ රටවල් 125ක් අතරින් 82 වෙනි ස්ථානය යි.

අයවැය යෝජනා ඉදිරිපත් කරන්න අලුත්ම ක්‍රමයක්

මෙය සැළකිල්ලට ගෙන වෙරිටේ රිසර්ච් හඳුන්වාදී ඇති ‘Budget Proposals Hub’ වේදිකාව රටේ අයවැය ක්‍රියාවලියට ජනතාවගේ සහභාගීත්වය බලගන්වන, එම ආකාරයේ එකම වේදිකාව යි. සිංහල, දෙමළ සහ ඉංග්‍රීසි යන භාෂා ත්‍රිත්වයෙන්ම පවතින මෙම වේදිකාව ඔස්සේ පාර්ලිමේන්තුවේ අවධානයට නතු කිරීම සඳහා ජාතික අයවැයට යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීමට ජනතාවට හැකි අතර, දැනටමත් ඉදිරිපත් කර ඇති යෝජනාවලට මනාපය ලබා දී, ඒවා ඉහළට ගෙන ඒමටත් අවස්ථාව ඇත.

තම තමන්ගේ අනාගතයට ඉතාම දැඩිව බලපාන අයවැය ක්‍රියාවලියට පුද්ගලයින් වශයෙන් සහ සංවිධාන වශයෙන් සහභාගීවීම වඩ වඩාත් දිරිමත් කිරීම මෙම වේදිකාවේ අරමුණ යි. Budget Proposals Hub වේදිකාව සමග එක්වන අයට,

(අ). ක්‍රමවත්ව අයවැය යෝජනාවක් ඉදිපත් කිරීම සඳහා ආකෘතීන් සහ මාර්ගෝපදේශයන් ලබාගැනීමට

(ආ). ආණ්ඩුව සමග සහ පාර්ලිමේන්තුව සමග කටයුතු කිරීමේ දී, අවශ්‍ය සහාය ලබාගැනීමට
(ඇ) තම තමන්ගේ යෝජනා ප්‍රචලිත කිරීමට සහ ඒවාට ජනතා අවධානය දිනාගැනීමට අවස්ථාව ඇත.

මනාපය නිසා හැමෝටම අවස්ථාවක්

Budget Proposals Hub වේදිකාවේ ඇති එක් සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් නම් තමන් අනුමත කරන අයවැය යෝජනාවක් වේ නම් එයට පක්ෂව අදහස් දැක්වීමටත් – මනාපය ලබා දී, එම යෝජනාව ඉදිරියට ගෙන යාමටත් පොදුවේ සියලුමදෙනාට ඇති අවස්ථාව යි.

මේ නිසා, අයවැය යෝජනාවක් සම්පාදනය කිරීමට සෑම අයෙකුටම නොහැකි විය හැකි වුවත්, පවතින යෝජනා ඉදිරියට ගෙන යාමට මනාපය පළකිරීමට ඇති හැකියාව නිසා සියලුදෙනාටම අයවැය ක්‍රියාවලියට එකතු විය හැකිය.

භාෂා තුනෙන්ම ඇති මෙම වේදිකාවට Publicfinance.lk වෙබ් අඩවිය හරහා https://bit.ly/Budget_Proposal_Hub යන සබැඳියෙන් දැන් පිවිසිය හැක.

2026 අයවැය ඉලක්ක කරගත් යෝජනා ඉදිරිපත් කරන ලෙසත්, නොඑසේ නම් පවතින යෝජනාවලට මනාපය දී, ඒවා ඉදිරියට ගෙන එන ලෙසත් සියලුදෙනාට ආරාධනා කරන වෙරිටේ රිසර්ච්, මේ ව්‍යායාමයට සහාය දක්වන ලෙසත් සමාජයේ සියලු ස්ථරයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී. වැඩිදුර විස්තර [email protected] යන ලිපිනයෙන් විමසිය හැකි ය.

-Advertisement-

මාලදිවයිනේ මාධ්‍ය පනතට එරෙහිව, ශ්‍රී ලංකාවේ උද්ඝෝෂණ

0

මාලදිවයිනේ මාධ්‍ය නියාමන පනතට එරෙහිව සිදුවන විරෝධතාවලට සහය පළ කරමින්  ශ්‍රී ලංකා මාධ්‍ය වෘත්තිකයන් සහ සමාජ ක්‍රියාකාරීන් පිරිසක් අද (17) කොළඹ මාලදිවයින් මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය ඉදිරිපිට විරෝධතාවක නිරතවූහ.

මාලදිවයිනේ භාෂණයේ සහ ප්‍රකාශනයේ නිදහස ආරක්ෂා කිරීමත්, එරට  මාධ්‍යවේදින්ගේ වෘත්තීය අයිතිය හා නිදහස තහවුරු කිරීමත්, ඊට මර්ධනය කැඳවන යෝජිත පනතට කළාපීය රටක පුරවැසියන් ලෙස සංකේතාත්මකව විරෝධතාව දැක්වීමත් වෙනුවෙන් කෙරෙන විරෝධතාවක් ලෙස මෙය සංවිධානය වී තිබිණි.

විරෝධතාවයට එක් වූ මාධ්‍යවේදීන් ඇතුළු  පිරිස කියා සිටියේ, මෙම පනත් කෙටුම්පත මාලදිවයිනේ ඇතුලු කලාපයේ මාධ්‍ය නිදහසට එල්ල වන බරපතළ තර්ජනයක් බව ඔවුහු කීහ.  

විරෝධතාව අතරතුර, ඔවුන් මාලදිවයින් මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය වෙත සංදේශයක් භාර දුන් අතර, මාධ්‍ය ඇතුලු ප්‍රකාශනයේ නිදහස ආරක්ෂා කරන ලෙස මාලදිවයින් රජයෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය.

මෙම පනත, මාධ්‍යවේදීන්, විපක්ෂ නීති සම්පාදකයින් සහ ව්‍යවස්ථාදායකය පිටත මහජනතාවගේ විරෝධතා නොතකා ඊයේ (16) මාලදිවයිනේ පැවැත්වූ විශේෂ පාර්ලිමේන්තු සැසිවාරයකදී සම්මත කර තිබේ.

සම්මත කළ මෙම පනත නීතියක් ලෙස බලාත්මක වන්නේ, එරට ජනාධිපතිවරයා ඊට අත්සන් කිරීමෙන් පසුව වන අතර අද විරෝධතාවය අතරතුර සංදේශය භාරදෙමින් මාධ්‍යවේදීන්, එරට ජනපතිවරයාගෙන් ඉල්ලා සිටියේ, ඊට අත්සන් නොතබන ලෙසයි.

-Advertisement-

ශ්‍රී ලංකාව ආසියානු කුසලානයෙන් ඉවතට විසි වෙයි ද ? තීරණාත්මක තරඟය හෙට

0

ශ්‍රී ලංකාව සහ ඇෆ්ගනිස්තානය අතර හෙට (18) අබුඩාබි හි දී පැවැත්වෙන විස්සයි 20 තරඟය මෙවර ආසියානු කුසලාන තරඟාවලියේ බී කාණ්ඩයෙන් සුපිරි 04 දෙනාගේ වටයට සුදුසුකම් ලබන කණ්ඩායම් දෙක කවුරුන්ද යන්න තීරණය කිරීම සඳහා අතිශය තීරණාත්මක වී ඇත.

හෙට තරඟයේ තීරණය අනුව ශ්‍රී ලංකාව, ඇෆ්ගනිස්තානය සහ බංග්ලාදේශය යන රටවල් තුනෙන් දෙකක් සුපිරි 04 අතරට පිවිසෙනු ඇත.

දැනට සහභාගී වූ තරඟ දෙකම ජයග්‍රහණය කර ලකුණු සටහනේ බී කාණ්ඩයේ පෙරමුණේ පසුවන ශ්‍රී ලංකාවට සුපිරි 04 දෙනා අතරට පිවිසීමට වැඩි ඉඩක් ඇතත් ඉතාම් අවිනිශ්චිත ක්‍රීඩාවක් වන ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ දී ද එයට අනාවැකි කීමට හැකියාවක් නැත.

කෙසේ වෙතත් බංග්ලාදේශයට සුපිරිි 04 දෙනා අතරට පිවිසීමට නම් ඇෆ්ගනිස්තානය විසින් ශ්‍රී ලංකාව විශාල ලකුණු පරතරයකින් හෝ අඩු පන්දුවාර සංඛ්‍යාවකින් පරාජය කරනතුරු බලා සිටීමට සිදුවෙයි. ශ්‍රී ලංකාව ඇෆ්ගනිස්තානය හමුවේ දරුණු පරාජයක් නොලැබුවහොත් හෙට (18) පැවැත්වෙන තරඟය පරාජය වුව ද ශ්‍රී ලංකාවට සුපිරි 04 දෙනාගේ වටයේ අවස්ථාවක් ලැබෙනු ඇත.

සහභාගී වූ තරඟ තුනම පරාජයට පත්ව සිටින හොංකොං කණ්ඩායම දැනටමත් තරඟාවලියෙන් ඉවතට විසිවී සිටියි.

ඇෆ්ගනිස්තානය හෙට ශ්‍රී ලංකාව හමුවේ පරාජය වුවහොත් ඔවුන්ට අනිවාර්යෙන් ම තරඟාවලියෙන් ඉවත්වීමට සිදුවන අතර සුපිරි 04 දෙනා අතරට බී කාණ්ඩයෙන් ශ්‍රී ලංකාව සමඟ බංග්ලාදේශය අවසන්වටයට සුදුසුකම් ලබනු ඇත.

ඇෆ්ගනිස්තානය සුපිරි 04 දෙනාගේ වටයට පිවිසීමට නම් හෙට තරඟය ශ්‍රී ලංකාව පරදා ජයග්‍රහණය කිරීම අනිවාර්ය වන අතර ශුද්ධ ලකුණු ලබා ගැනීමේ වේගයෙන් බංග්ලාදේශය අභිබවා යා යුතුය. එය සිදුකිරීමට ඇෆ්ගනිස්තානය සමත් වුවහොත්, ශ්‍රී ලංකාව සමඟ සුපිරි 04 දෙනාගේ වටයට යාමේ අවස්ථාව ඇෆ්ගනිස්තානයට හිමිවෙයි. නැතිනම් දැනටත් ප්‍රසාද ලකුණු 04ක් ලබා සිටින බංග්ලාදේශය සුපිරි 04 දෙනා අතරට යනු ඇත.

ශ්‍රී ලංකාව තරඟාවලියෙන් ඉවතට විසිවීමට නම් ඇෆගනිස්තානය පළමුව පන්දුවට පහර දී ශ්‍රී ලංකාවට ලබාදෙන ඉලක්කයට ලකුණු 71කට අඩුවෙන් සිටිය දී ශ්‍රී ලංකාව දවා ගත යුතුය. එනම් ඇෆ්ගනිස්තානයේ ජයග්‍රහණයේ ලකුණු පරතරය ලකුණු 71කට වඩා වැඩි විය යුතුය. නැතිනම් ශ්‍රී ලංකාව පළමුව පන්දුවට පහර දී ඔවුන්ට ලබාදෙන ඉලක්කය පන්දු වාර 11.1 දී සම්පූර්ණ කර දැවැන්ත පහසු ජයග්‍රහණයක් ලබාගත යුතුය.

එම දස්කම දැක්වීමට ඇෆ්ගනිස්තානය සමත් වුවහොත් බී කාණ්ඩයෙන් සුපිරි 04 දෙනාගේ වටයට යන්නේ ඇෆ්ගනිස්තානය සහ බංග්ලාදේශයයි.

ක්‍රිකට් යනු අවිනිශ්චිත ක්‍රීඩාවකි. ඒ නිසා කුමක් සිදුවනු ඇත්ද යන්න අනාවැකි කීමට නොහැකිය. කෙසේ වෙතත් ඇෆ්ගනිස්තානය ද සුපිරි 04 දෙනා අතරට පිවිසීමට සියලු උත්සාහයන් දරණ බැවින් හෙට තරඟය අතිශය තීරණාත්මක සහ තියුණු මුහුණුවරක් ගනු ඇත.

-Advertisement-

කොළඹ ජල කප්පාදුව අත්හිටුවයි

0

කොළඹ නගර සීමාව ඇතුළු ප්‍රදේශ ගණනාවකට හෙට (18) දිනයේ ජලය කප්පාදු කරන බවට ජල සම්පාදන සහ ජලාපවාහන මණ්ඩලය කලින් නිවේදනය කර තිබුණ ද එම ජල කප්පාදුව අවලංගු කර තිබේ.

අඹතලේ ජල පවිත්‍රාගාරයට ජලය ලබා ගන්නා ප්‍රධාන තුළුමුව පොම්පාගාරයට සැපයෙන විදුලිය අත්හිටුවීමට සිදුවන බැවින් අඹතලේ ජල පවිත්‍රාගාරය මඟින් සැපයෙන ජලය අත්හිටුවීමට සිදුව ඇතැයි කලින් දැනුම් දී තිබිණි. නමුත් පසුව නිකුත් කළ නිවේදනයේ දැක්වෙන්නේ පහත සඳහන් ප්‍රදේශ වල ක්‍රියාත්මක වීමට තිබු ජල කප්පාදුව සිදු නොවන බවය.

ජල සැපයුම අත්හිටු වීම සිදු නොවන ප්‍රදේශ :

*කොළඹ 01 සිට 15 දක්වා

* බත්තරමුල්ල, පැලවත්ත, හෝකන්දර, කොස්වත්ත, තලවතුගොඩ, කෝට්ටේ, රාජගිරිය, මිරිහාන, මාදිවෙල, නුගේගොඩ, නාවල, කොලොන්නාව, IDH, කොටිකාවත්ත, අංගොඩ, වැල්ලම්පිටිය, ඔරුගොඩවත්ත, මුල්ලේරියාව, මහරගම, බොරලැස්ගමුව, දෙහිවල, රත්මලාන, මොරටුව.

අවශ්‍ය නම් 1939 දුරකථන අංකයෙන් ඇමතුම් මධ්‍යස්ථානය අමතා වැඩිදුර තොරතුරු ලබා ගත හැකිය.

-Advertisement-

ශ්‍රී ලංකාවේ තුන්වැනි නැනෝ චන්ද්‍රිකාව අභ්‍යාවකාශයට

0

ශ්‍රී ලංකාවේ තුන්වන නැනෝ චන්ද්‍රිකාව වන BIRDS-X DRAGONFLY සැප්තැම්බර් 19 වන දින ශ්‍රී ලංකා වේලාවෙන් පස්වරු 2.15 ට කක්ෂගත කිරීමට නියමිතය. මෙය සංවර්ධනය කර ඇත්තේ ශ්‍රී ලාංකික ඉංජිනේරුවන්ගේ තාක්ෂණික දායකත්වයෙනි.

අගෝස්තු 24 වන දින නාසා හි SPX33 රොකට් මෙහෙයුම මගින් මෙම චන්ද්‍රිකාව ජාත්‍යන්තර අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය (ISS) වෙත රැගෙන යන ලද අතර එය ISS වෙතින් කක්ෂයට මුදා හරිනු ඇත.

2019 දී ශ්‍රී ලංකාවේ පළමු නැනෝ චන්ද්‍රිකාව වන රාවණා-1 සහ 2022 දී ජාත්‍යන්තර සහයෝගීතා ව්‍යාපෘතියක් හරහා සංවර්ධනය කරන ලද KITSUNE චන්ද්‍රිකාව දියත් කිරීමෙන් පසු මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණ ගමනේ තවත් සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි.

විශේෂයෙන්, BIRDS-X DRAGONFLY ව්‍යාපෘතිය සඳහා ශ්‍රී ලංකාව කිසිදු ප්‍රාග්ධන පිරිවැයක් දරා නැත. එය ආරම්භ කර මෙහෙයවනු ලැබුවේ ආතර් සී. ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානයේ හිටපු අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් සහ ශ්‍රී ලංකා අභ්‍යවකාශ තාක්ෂණ සංවර්ධන වැඩසටහනේ නිර්මාතෘ ඉංජිනේරු ආචාර්ය සනත් පනාවන්න විසිනි, ජපන් අභ්‍යවකාශ ගවේෂණ ඒජන්සිය (JAXA), ඩිජිටල් ගුවන් විදුලි සන්නිවේදන ඒජන්සිය (ARDC) සහ ජපානයේ කියුෂු තාක්ෂණ ආයතනයේ සහාය ඇතිව මෙම ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කර ඇත.

ව්‍යාපෘතිය සඳහා ශ්‍රී ලංකා ඉංජිනේරු කණ්ඩායමට ඉංජිනේරු කමනි එදිරිවීර, ඉංජිනේරු කාවින්ද්‍ර ජයවර්ධන, ඉංජිනේරු තරිඳු දයාරත්න, ඉංජිනේරු කවීන්ද්‍ර සම්පත්, ඉංජිනේරු උදිත ගයාන් සහ පර්යේෂණ විද්‍යාඥ තිළිණ විජේබණ්ඩාර ඇතුළත් වූහ.

නැනෝ චන්ද්‍රිකාව ප්‍රාථමික අභ්‍යවකාශ පර්යේෂණ මෙහෙයුම් තුනක් සිදු කරනු ඇත. ඉංජිනේරු තරිඳු දයාරත්න විසින් නිර්මාණය කරන ලද නැනෝ චන්ද්‍රිකා සඳහා නව අඩු වියදම් සන්නිවේදන උප පද්ධතියක් පරීක්ෂා කිරීම, අතිරේක සන්නිවේදන පර්යේෂණ මෙහෙයුමක් පැවැත්වීම සහ අභ්‍යවකාශ තත්වයන් යටතේ චන්ද්‍රිකාවේ මූලික උප පද්ධතිවල පොදු ව්‍යුහය වන BUS පද්ධතිය ඇගයීම සිදුකර ඇත.

-Advertisement-

ශ්‍රී ලංකා Passport තවත් පහළට වැටේ

0

ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ ගමන් බලපත්‍රය මෙම වර්ෂයේ දී ගෝලීය වශයෙන් තවදුරටත් පහළ වැටී ඇත. 2025 දී නිකුත් කරන ලද හෙන්ලි විදේශ ගමන් බලපත්‍ර දර්ශකය අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශ ගමන් බලපත්‍රය මේ වනවිට 97 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇති අතර පසුගිය 2024 වර්ෂයේ දී එය පැවැතියේ 96 වැනි ස්ථානයේ ය.

ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාවට ගමනාන්ත 41 කට වීසා රහිත ප්‍රවේශය ලබා දෙයි.

ලොව වඩාත්ම විශ්වසනීය විදේශ ගමන් බලපත්‍ර ශ්‍රේණිගත කිරීම ලෙස සැලකෙන හෙන්ලි විදේශ ගමන් බලපත්‍ර දර්ශකය, පූර්ව වීසා බලපත්‍රයක් නොමැතිව ප්‍රවේශ විය හැකි රටවල් ගණන මත පදනම්ව, ගමනාන්ත 227කට සාපේක්ෂව විදේශ ගමන් බලපත්‍ර 199ක් තක්සේරු කර තිබේ.

-Advertisement-

පාසල් සිසුන්ට, කොන්ඩම් භාවිතය ගැන අවබෝධය දීම අධ්‍යාපන ලොක්කෝ මඟ හරිති. සෞඛ්‍ය අංශයෙන් දිගටම බලපෑම්

0
Book with title Sex education on a table.

ශ්‍රී ලංකාවේ පාසල් විෂය මාලාවට කොන්ඩම් භාවිතය හඳුන්වා දීම පිළිබඳ සාකච්ඡාව ඇණහිට ඇති අතර, මූලික සාකච්ඡා වටයේ සිට කිසිදු ප්‍රගතියක් ලබා නොමැති බව ඩේලි මිරර් පුවත්පතට වාර්තා වේ.

මූලික සාකච්ඡාවෙන් පසු කිසිදු ප්‍රගතියක් ලබා නොමැති බව ඉහළ පෙළේ මූලාශ්‍රයක් ඩේලි මිරර් වෙත පැවසීය.

HIV සහ ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන ආසාදන (STI) වැළැක්වීමේ පියවර පන්ති කාමර ඉගැන්වීමට ඒකාබද්ධ කිරීමට උත්සාහ කරන යෝජනාව සම්බන්ධයෙන් සෞඛ්‍ය හා අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශ අතර මත ගැටුමක් හටගෙන ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ පාසල් විෂය මාලාවට කොන්ඩම් භාවිතය ඇතුලු උපත්පාලන ක්‍රම සහ ලිංගාශ්‍රිත රෝගවලින් වැළකී සිටීමේ අවබෝධය ලබාදීම සඳහා සෞඛ්‍ය බලධාරීන් සහ අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශ නිලධාරීන් අතර මූලික සාකච්ඡා පැවැත්විණි. සෞඛ්‍ය අංශයේ යෝජනාව වන්නේ පන්ති කාමර ඉගැන්වීමට එය එකතුකළ යුතු බවයි.

නමුත් මේ සම්බන්ධ මූලික සාකච්ඡාවෙන් පසු මේ දක්වා කිසිදු ඵලදායී ක්‍රියාමාර්ගයක් ගෙන නැත. මෙය පන්තිකාමර ඉගැන්වීමට ඇතුළත් කරන ලෙස සෞඛ්‍ය අංශ බලපෑම් කළ ද අධ්‍යාපන බලධාරීන් අඛණ්ඩ අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ උපුටා දක්වින් එම පියවර ප්‍රමාද කරමින් සිටින බව ද දැනගන්නට ඇත. එබැවින් මේ යෝජනාව තවදුරටත් ක්‍රියාත්මක කිරීම ගැටලුවක් වී ඇතැයි සෞඛ්‍ය අංශ පෙන්වා දෙයි.

සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ ජාතික ලිංගාශ්‍රිත රෝග/ඒඩ්ස් පාලන වැඩසටහන මෑතකදී නිර්දේශ කළේ කොන්ඩම් භාවිතය, පූර්ව නිරාවරණ වැළැක්වීම (PrEP) සහ පශ්චාත් නිරාවරණ වැළැක්වීම (PEP) ඇතුළු ලිංගාශ්‍රිත රෝග වැළැක්වීමේ පියවර පිළිබඳ සිසුන්ට විධිමත් ලෙස අවබෝධය ලබා දිය යුතු බවයි.

ඒ අනුව, ජාතික අධ්‍යාපන ආයතනය (NIE) 10 ශ්‍රේණියේ විද්‍යා පෙළපොතට අන්තර්ගතය ඇතුළත් කිරීම සඳහා යෝජනා කෙටුම්පත් කර ඇති අතර, එමඟින් විෂය නිර්දේශයේ පවතින හිඩැස් පියවීම සඳහා වයසට ගැළපෙන, සාක්ෂි මත පදනම් වූ දැනුම ලබා දීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.

ජාතික ඒඩ්ස් කවුන්සිලයේ IEC, උපදේශන සහ කොන්ඩම් ප්‍රවර්ධන කමිටුව විසින් මෑතකදී කරන ලද සමාලෝචනයකින් “වර්තමාන විෂය නිර්දේශයේ බරපතල අඩුපාඩු” සලකුණු කර ඇති අතර, ප්‍රධාන වැළැක්වීමේ උපාය මාර්ග පිළිබඳව සිසුන් ප්‍රමාණවත් ලෙස දැනුවත් කර නොමැති බවට අනතුරු අඟවයි.

-Advertisement-

විදුලි සේවකයෝ අසනීපෙන්

0

ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල සේවකයින් අද (08) දිනයේ දී අසනීප නිවාඩු වාර්තා කරමින් වෘත්තීය ක්‍රීයාමාර්ගයක නිරත වීමට තීරණය කර ඇත. අකුරට වැඩ කිරීමේ වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගයේ තවත් පියවරක් ලෙස මෙම තීරණය ගත් බව ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ කාර්මික නිලධාරීන්ගේ සංගමයේ සභාපති කෝසල අබේසිංහ පවසයි.

-Advertisement-

කොළඹ හෙට ජල කප්පාදුවක්

0

අඹතලේ ජල පවිත්‍රාගාරයට ජලය ලබාගන්නා ප්‍රධාන තුළුමුව පොමිපාගාරයට සැපයෙන විදුලිය අත්හිටුවීමට සිදුවන බැවින් කොළඹ ප්‍රදේශ කිහිපයකට හෙට (18) ජලය සැපයීමට නොහැකිවනු ඇතැයි ජාතික ජල සම්පාදන සහ ජලාපවාහන මණ්ඩලය නිවේදනය කරයි.

ඒ අනුව කොළඹ 01 සිිට 15 දක්වා සියලු ප්‍රදේශවල හෙට (18) උදෑසන  10.00 සිට රාත්‍රී 07.00 දක්වා කාලය තුළ ජල සැපයුම අත්හිටුවන බව නිවේදනය කර ඇත.

මීට අමතරව, බත්තරමුල්ල, පැලවත්ත, හෝකන්දර, කොස්වත්ත, තලවතුගොඩ, කෝට්ටේ, රාජගිරිය, මිරිහාන, මාදිවෙල, නුගේගොඩ, නාවල, කොලොන්නාව, IDH, කොටිකාවත්ත, අංගොඩ, වැල්ලම්පිටිය, ඔරුගොඩවත්ත, මහරගම, බොරලැස්ගමුව, දෙහිවල, රත්මලාන, මොරටුව යන ප්‍රදේශවලට ද ජල සැපයුම අත්හිටුවන බව ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය සඳහන් කරයි.

-Advertisement-

“කත්මණ්ඩු ගිනිගත් දා” – මාධ්‍යවේදිනයකගේ අත්දැකීම

0

ප්‍රතිභා තුලාධර් විසිනි

අපේ අසල්වැසි වීදි සුනඛයා රම්රි වෙනදාට වඩා බුරනවා. ඊයේ රාත්‍රියේ, නාඳුනන මිනිසුන් කත්මණ්ඩු නගරයට ආසන්නයේ පිහිටි අපගේ ප්‍රදේශයේ නිවසකට කඩා වැදීමට උත්සාහ කළා. අද රාත්‍රියේ, මගේ පියා ප්‍රදේශයේ අසල්වැසියන් කණ්ඩායමක් සමඟ වීදිවල මුර සංචාරයේ යෙදීමට සහ සෝදිසියෙන් සිටීමට එක්වනු ඇත.

පසුගිය සතියේ, කත්මණ්ඩු හි මහරාජ්ගන්ජ් හි මගේ මාමාගේ පවුලට සොරකම් දෙකක් සිදු විය.

මේවා පසුගිය සැප්තැම්බර් 08 වන සඳුදා සිට නේපාලයේ වාර්තා වූ එවැනි සිදුවීම් රැසකින් කිහිපයක් පමණි.

එදින, නේපාලයේ ඉසෙඩ් ජෙනරේෂන් නමින් තරුණයින් විසින් කැඳවන ලද දැවැන්ත දේශපාලන විරෝධතාවක් දක්නට ලැබුණි. සමාජ මාධ්‍ය තහනම් කිරීමෙන් පසු ඔවුන් වීදිවලට ​​බලහත්කාරයෙන් ගෙන යන ලදී. රට මුදල් ප්‍රේෂණ ආර්ථිකයක් මත ධාවනය වන අතර, නේපාල ජාතිකයින් 2,000 ක් පමණ දිනපතා ගල්ෆ්, මැලේසියාව සහ වෙනත් තැන්වල රැකියා සඳහා පිටත්ව යයි. මේ අතර, දේශපාලනනායකයන් සහ ඔවුන්ගේ දරුවන් සුඛෝපභෝගී ජීවන රටාවන් ගත කරන බවට ඉසෙඩ් ජෙනරේෂන් කණ්ඩායම සමාජ මාධ්‍යවල විවේචන කරමින් සිටියේ ය.

පොලිස් වෙඩි තැබීමෙන් විරෝධතාකරුවන් කිහිප දෙනෙකු මිය ගිය අතර, ඔවුන්ගෙන් සමහරක් සිසුන් වූ අතර, ඉන් පසුව ඇති වූ මහජන කෝපය එවකට පැවති රජය බිඳ වැටීමට සහ අන්තර්කාලීන රජයක් පිහිටුවීමට හේතු විය.

මෙම ප්‍රධාන දේශපාලන වර්ධනයන් අතරතුර, පහරදීම්, සොරකම්, මංකොල්ලකෑම් සහ ගිනි තැබීම් වැනි සිදුවීම් ද සිදුවිය. මුළු ආයතන ම ගිනිබත් කර ඇත. රජයේ ගොඩනැගිලි සහ හිටපු අමාත්‍යවරුන්ගේ පෞද්ගලික නිවාස ගිනි තබා ඇත.

සමස්තයක් වශයෙන්, බොහෝ දෙනෙක් විරෝධතාකරුවන් මෙන්ම සමහර ආරක්ෂක නිලධාරීන් ද ඇතුළුව 51 දෙනෙකු මිය ගොස් සිය ගණනක් තුවාල ලබා ඇත.

පසුගිය සතිය කැලඹිලි සහිත එකක් විය.

2025 සැප්තැම්බර් 08 වන දින සතිය සුපුරුදු පරිදි ආරම්භ විය. කත්මණ්ඩු හි කාන්තිපූර් රූපවාහිනියේ රාජකාරි සේවකයෙකු වූ ආර්.සී. ගෞතම් එහි වසර 14 කට ආසන්න කාලයක් පුහුණු මාධ්‍යවේදියෙකු ලෙස සේවය කළ අයෙකි.

එහි ගත කළ දශක දෙක තුළ, ඔහු බොහෝ වීදි විරෝධතා, දරුණු දේශපාලන තත්වයන්, සිවිල් යුද්ධයක්, වෙඩි තැබීම් සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය දැක තිබේ. අතීතයේ දී ද එම ස්ථානයට ගල් ප්‍රහාර ඇතුළු ප්‍රහාර එල්ල වී තිබේ.

නමුත් පසුගිය අඟහරුවාදා වෙනස් දෙයක් සිදු විය. කලහකාරී පිරිසක් කාර්ය මණ්ඩලය බලහත්කාරයෙන් ඉවත් කර රූපවාහිනී සේවයේ ගොඩනැගිලි තුනක්, යතුරුපැදි දුසිම් දෙකක් සහ මෝටර් රථ දුසිමකට අධික සංඛ්‍යාවක් ගිනි තැබූහ.

“අපේ ආයතනයට කී දෙනෙක් කඩා වැදුනාද කියලා මට කියන්නවත් බෑ. ඒ සියල්ල ඉතා ඉක්මනින් සිදු වුණා,” ඔහු දන්නා කෙනෙකුගේ නිවසේ සිට දුරකථනයෙන් මට පැවසීය.

හමුදා මර්ධනය සහ ඇඳිරි නීතිය ක්‍රියාත්මක වීමත් සමඟ, ඔහුට ගෙදර යාමට පෙර දින කිහිපයක් එහි රැඳී සිටීමට සිදු විය.

විරෝධතා හේතුවෙන් ප්‍රහාරයට ලක් වූ සිය ගණනක් ගොඩනැගිලි සහ නිවාස අතර කාන්තිපූර් රූපවාහිනිය ද වේ.

පසුගිය සඳුදා ඉසෙඩ් ජෙනරේෂන් විරෝධතාකරුවන් වීදි බැසගත් විට, ඔවුන් සංගීතය සහ නැටුම් සමඟ සාමකාමී විරෝධතා සැලසුම් කර තිබුණි. සමහර ප්‍රාදේශීය ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් පවා මෙම ව්‍යාපාරයට සහාය දැක්වීමට පැමිණියහ.

කෙසේ වෙතත්, ඇසින් දුටු සාක්ෂිකරුවන් ප්‍රාදේශීය රූපවාහිනී වාර්තාකරුවන්ට පැවසූ පරිදි, සමූහයා අතර සිටි සමහර වැඩිහිටි පුද්ගලයින් පාර්ලිමේන්තුව ඉලක්ක කර ගැනීමෙන් පසු තත්වය ඉක්මනින් පාලනයෙන් තොර විය. මෙය ප්‍රහාරවල දර්ශනවල ද දක්නට ලැබේ.

මෙම පියවර කෝලාහලයක් ඇති කළ අතර, කත්මණ්ඩු ප්‍රධාන දිස්ත්‍රික් නිලධාරියා පොලිසියට වෙඩි තැබීමට අවසර දුන්නේය.

“නිරායුධ නේපාල ජාතිකයින්ට එරෙහිව අවිචාරවත් ලෙස බලය යෙදවීම සංහාරයක් බවට පත් විය,” නේපාල ටයිම්ස් පුවත්පතේ වාර්තාවක සඳහන් විය.

එදින අවම වශයෙන් 19 දෙනෙකු මිය ගිය අතර, එතැන් සිට මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ ගොස් තිබේ.

පසුදා තවත් ප්‍රචණ්ඩත්වයක් දක්නට ලැබුණි. ගිනි තැබීමේ කණ්ඩායම් වීදිවලට ​​පැමිණ, බලයේ සිටින අයට සම්බන්ධ අමාත්‍යවරුන්ගේ නිවාස සහ ව්‍යාපාර විනාශ කර ගිනි තැබූහ. අමාත්‍ය නිල නිවාස, රජයේ ගොඩනැගිලි, පොලිස් ස්ථාන, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය සහ රටේ ප්‍රධාන පරිපාලන ගොඩනැගිල්ල වන සිංහ ඩර්බාර් ගිනිබත් කරන ලදී.

කත්මණ්ඩු නගරය ගිනි ගනිමින් තිබුණි. කෝපාග්නිය එලෙස වාතලයට මුසු විය. දැඩි දුඟඳගින් යුතු වාතය ඉතා ඝන වූ අතර එය හුස්ම හිර කළේය.

නගරයට උතුරින් මා ජීවත් වන බුදනිල්කාන්ත ප්‍රදේශයේ වාතය දුමෙන් පිරී යාමට පටන් ගත් විට සහ හමුදා හෙලිකොප්ටර් යානා මට ඉහළින් ඇති අහස පුරා නිර්දය ලෙස රවුම් ගැසීමට පටන් ගත් විට, හිටපු වාර්තාකරුවෙකු ලෙස මගේ සහජ බුද්ධිය මා පිටතට යාමට සැලැස්සුවේය.

මා ජීවත් වන ස්ථානයට විරුද්ධ වීදියේ, දුමෙන් නිවාස වැසී ගියේය

ඒ අසල, හිටපු අගමැති ෂර් බහදූර් ඩියුබාගේ පෞද්ගලික නිවසට ප්‍රහාරයක් එල්ල වී තිබුණි. යුවළ ගුවන් මගින් රැගෙන යාමට උත්සාහ කළ හෙලිකොප්ටර් යානා කිහිප වතාවක්ම අසාර්ථක විය. ඩියුබා සහ ඔහුගේ බිරිඳ වන හිටපු අමාත්‍ය අර්ජු ඩියුබාට මැර පිරිස විසින් අඩන්තේට්ටම් කර තුවාල සිදු කරන ලද නමුත් අවසානයේ පිටුපස දොරකින් ඉවත් කරගන්නා ලදී.

ඩියුබා නිවසින් දුම් වළාවක් නැඟී කිලෝමීටර කිහිපයක් උතුරින් පිහිටි ශිවාපූර් ජාතික වනෝද්‍යානයේ කඳු දෙසට පාවී යන අයුරු මම දුටුවෙමි. වෙඩි හඬ ඇසුණු අතර අසල්වැසියන් පැවසුවේ මිනිසුන් දෙදෙනෙකු මිය ගිය බවයි. එම මරණ තහවරු කර නැත.

ඒ අසල පිහිටි හිටපු ජනාධිපතිනි බිද්‍යා භණ්ඩාරිගේ පෞද්ගලික නිවස ද ගිනි ගනිමින් තිබූ අතර, මහජනතාවට එයට විවෘත ප්‍රවේශයක් තිබුණි. පිටත කතාබහක යෙදී සිටි පිරිසක් මම දුටුවෙමි. මට ඇසුණු දේ:

“මොනවද ඔයා ගත්තේ?”

“මට ඇත්තටම කිසිම දෙයක් අල්ලගන්න බැරි වුණා.”

“කවුරුහරි නේපාල රුපියල් 240,000ක් සහ ඇමරිකානු ඩොලර් කිහිපයක් ගත්තා.”

“මිනිස්සු මිල අධික විදේශීය මත්පැන් බෝතල් සොරකම් කළා.”

“කවුරුහරි මෙට්ටයක් ගත්තා.”

“මම කේක් එකක් විතරයි ගත්තේ.”

භන්දාරි නිවස පසුකර යන විට, සවස් කාලයේ ඇවිද යන විට, ආරක්ෂක මුරපොලවල් අසල රජය විසින් යොදවා ඇති සන්නද්ධ ආරක්ෂකයින් මම දුටුවෙමි. අඟහරුවාදා, ඇගේ නිවස ගිනිගෙන, එහි පදිංචිකරුවන් ඉවත් කරන විට, ආරක්ෂකයෝ එහි සිටියහ, ඔවුන්ට වඩා වැඩි සංඛ්‍යාවක් විනාශකාරීන්ගෙන් බේරා ගැනීමට නොහැකි වූ ගොඩනැගිල්ලක් ආරක්ෂා කළහ.

“මේක අපේ යුතුකම,” ඔවුන් මට කිව්වා.

කත්මණ්ඩු නගරය පුරා ඩියුබා සහ භන්දාරි නිවාසවල දර්ශන අඟහරුවාදා නැවත නැවතත් සිදු වූ අතර, ගිනි තැබීම් කරන්නන් අසල්වැසි ප්‍රදේශයෙන් අසල්වැසි ප්‍රදේශයට ගොස්, ඇමතිවරුන්ගේ සහ පරිපාලකයින්ගේ නිවාස ගිනි තබා කොල්ලකෑම, පහර දීම සහ ඔවුන්ගේ ඇඳුම් පවා ගලවා නිරුවත් කිරීම සිදු කළහ.

හිටපු අගමැති ජාලනාත් ඛනාල්ගේ නිවස ඇතුළු හිටපු නායකයින්ගේ පෞද්ගලික නිවාස රැසකට පහර දුන් අතර, ඔහු සහ ඔහුගේ බිරිඳ රබී ලක්ෂ්මි චිත්‍රකාර් හමුදාව විසින් බේරා ගන්නා ලදී. ඛනාල්ට කිසිදු හානියක් සිදු නොවූ අතර, ඔහුගේ බිරිඳගේ නිවසට ගිනි තැබීමෙන් ඇයට දරුණු පිළිස්සුම් තුවාල සිදුවිය. බොහෝ ඉන්දියානු සහ ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය ආයතන පවා මුලින් වාර්තා කළේ ඇය ‘ජීවතුන් අතර සිටිය දී  පුළුස්සා දමා’ ඇති බවයි, පසුව නිවැරදි කිරීම් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට සිදුවිය.

පසුගිය සඳුදා පොලිස් ඝාතනවලින් පසු බොහෝ නේපාල ජාතිකයෝ නින්දක් නොලැබූහ. ජනතාව කෝපයෙන්, ශෝකයෙන් හෝ වෙහෙසට පත්ව හා බියෙන් සිටියහ. නිරායුධ විරෝධතාකරුවන් ඝාතනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් එවකට අගමැති කේ.පී. ෂර්මා ඔලි සහ පාලක සන්ධානය කෙරෙහි මුලින් යොමු වූ කෝපය ඊළඟ දිනය වන විට ව්‍යාකූලත්වයට ඇද වැටී තිබුණි.

නිශ්චිත නිවාස සහ ආයතන ඉලක්ක කරගත් ගිනි තැබීම්කරුවන්ට සහාය දක්වන්නේ කවුරුන්දැයි කිසිවෙකු දැන සිටියේ නැත. ප්‍රහාරකයින් ලැයිස්තුවක් අනුව ක්‍රියාත්මක වන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි, කලින් සැලසුම් කළ ප්‍රහාරක උපක්‍රම මෙන් පෙනෙන දෙයක් ක්‍රියාත්මක කළහ. ප්‍රහාරකයින් විසින් නිදහස් කරන ලද, රටේ විවිධ ප්‍රදේශවල සිරකරුවන් සමූහ වශයෙන් පලා ගොස් තිබුණි.

යතුරුපැදිවලින් ගෙයින් ගෙට යමින් ගිනි තැබූවන් යුධ ජයග්‍රහණයේ ඝෝෂා වැනි ශබ්දයක් ඉතිරි කළහ. සමහරු පොලිස් ස්ථානවලින් සොරකම් කරන ලද තුවක්කු අතැතිව සිටියහ.

මා හැදී වැඩුණු කත්මණ්ඩු හි මහරාජ්ගුන්ජ් චක්‍රපත් ප්‍රදේශයේ, මැර පිරිසක් ඉහළ පෙළේ පොලිස් නිලධාරියෙකුට පහර දී ඝාතනය කළහ. හමුදා හෙලිකොප්ටර් යානා මගින් පොලිස් නිලධාරීන් කිහිප දෙනෙකු බේරාගෙන තිබිණි.

මේ කලබලය දිග හැරෙන අතරතුර, මම කත්මණ්ඩු නගරයෙන් පිටත සිට රැකියාව සහ අධ්‍යයන කටයුතු සඳහා අගනුවර ජීවත් වන තරුණ මාධ්‍යවේදී මිතුරියකට කෙටි පණිවිඩයක් යවමින් සිටියෙමි. ඇය පැවසුවේ ඇයට බියක් දැනුණු බවයි. මම ඇයට කිව්වා, කතුරක් කොට්ටය යට තබාගෙන නිදාගන්න පුළුවන් කියලා. පිරිමින් ගෙවල්වලට ඇතුළු වී කාන්තාවන් දූෂණය කිරීමේ අයාලේ ගිය සිදුවීම් ඇති බවට කටකතා පැතිර ගිය අතර, පසුව හමුදාව විසින් ඒ බව නිවේදනයකින් ද තහවුරු කරන ලදී.

ආරක්ෂක හේතූන් මත පොලිසිය ගිනි නිවන හමුදාව ගමන් කිරීම නැවැත්වූ බැවින් අඟහරුවාදා කත්මණ්ඩු නගරය ගින්නක් මෙන් විය. බලමුලු ගැන්වුවද, ඔවුන් එතරම් විශාල පරිමාණයේ ගින්නකට සූදානම් නොවීය. එවැනි ප්‍රචණ්ඩත්වයක් සහ නොසන්සුන්තාවයක් ඇති වන බව කිසිවෙකු පුරෝකථනය කර නොතිබුණි.

විරෝධතාවය දියත් කළ ඉසෙඩ් ජෙනරේෂන් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සන්සුන් වන ලෙස ඉල්ලා සිටිමින් ප්‍රචණ්ඩත්වයේ වගකීමෙන් නිදහස් වන විට, ඕනෑවට වඩා හානියක් සිදුවී තිබුණි. ඔවුන්ගේ කැඳවීම දූෂණයට එරෙහි සාමකාමී විරෝධතා සඳහා විය.

පසුගිය අඟහරුවාදා සවස නේපාල හමුදා ප්‍රධානියා ජාතිය ඇමතූ විට, ආරක්ෂාව – තහනම් නියෝග සමඟ – අඩුම තරමින් කලහකාරී ක්‍රියා නතර වනු ඇතැයි යන සහනයක් දැනුනි. හමුදා ට්‍රක් රථ නගරය පුරා මුර සංචාරයේ යෙදුනද , නිවැසියන් බියෙන් රාත්‍රිය ගත කළහ. ප්‍රදේශ කිහිපයක පෞද්ගලික නිවාස කඩා වැදී කොල්ලකෑම් සහ කොල්ලකෑම් පිළිබඳ වාර්තා තිබුණි.

අඟහරුවාදා කාන්තිපූර් රූපවාහිනියට එල්ල වූ ප්‍රහාරයෙන් පසු, ආර්.සී. ගෞතම් මගෙන් ඇසුවේ: “ඊළඟට මොකද වෙන්නේ ඩිඩී ? මම ළමයින්ට කන්න දෙන්නේ කොහොමද? මම එයාලට උගන්වන්නේ කොහොමද? මම වැඩ කළ කාර්යාලය දැන් නැහැ.”

ඊට පිළිතුරක් මට තිබුණේ නැහැ, නමුත් ඒ දවස් දෙක ඇතුළේ අපිට නැති වුණු තවත් බොහෝ දේවල් අතර, මගේ කලින් සේවා ස්ථානය අහිමි වීම ගැන මම ඔහු සමඟ ශෝක වුණා.

කාන්තිපූර් රූපවාහිනිය පසුගිය සිකුරාදා නැවතත් ක්‍රියාත්මක වීමට පටන් ගත්තේ අබලන් වූ චිත්‍රාගාරයක සිට වන අතර, පසුබිම ලෙස සුන්බුන් සහිතව, මෝටර් රථවල ඇටසැකිලි සහ ගිනිගත් ගෘහ භාණ්ඩ සහ උපකරණ පෙන්වයි. විශාලතම පෞද්ගලික උරුම මාධ්‍ය වන කාන්තිපූර් මාධ්‍ය සමූහය, එහි ස්ථාවරය පවත්වා ගත් ආයතනයක් ලෙස ප්‍රසිද්ධ විය. මාධ්‍ය ආයතන ද ඔවුන්ගේ අයිතිකරුවන් සහ ඔවුන්ගේ දැන්වීම්කරුවන් ගැන වන අතර, ඒවා බොහෝ දුරට ඒවා පවත්වාගෙන යන මාධ්‍යවේදීන් ගැන ය. විශේෂයෙන් ඉහළ පුවත්පත් ප්‍රමිතීන් ආරක්ෂා කිරීමට කටයුතු කරන පක්ෂග්‍රාහී නොවන අය. එවැනි බොහෝ මාධ්‍යවේදීන් වසර ගණනාවක් පුරා කාන්තිපූර් මාධ්‍ය සමූහයේ සේවය කර ඇත.

2006 අප්‍රේල් මාසයේ පැවති වීදි විරෝධතා අතරතුර , කත්මණ්ඩුවේ ටින්කුනේ හි කාන්තිපූර් සංකීර්ණය ඉදිරිපිට සිය ගණනක් ජනයා අත්පොළසන් දී එහි මාධ්‍යවේදයට කෘතඥතාව පළ කළහ. එවිට එහි සේවය කළ අප ජනේලයෙන් පිටත බැලූහ; අපෙන් සමහරෙකුගේ මුහුණුවලින් කෘතඥතාවයේ කඳුළු ගලා ගියේය.

නමුත් එදා එලෙස සැළකුම් ලැබූ මාධ්‍ය ආයතනයට පසුගිය සතියේ ලැබුණේ වෙනස් සැළකිල්ලකි.

කාන්තිපූර්හි සේවය කළ බොහෝ මාධ්‍යවේදීන්ට, ඔවුන්ගේ රැකියාව ඔවුන්ගේ නිවහන වූ අතර, එහිදී ඔවුන් ලෝකයට නිබන්ධන දියත් කළහ, දුෂ්කර ප්‍රශ්න ඇසූහ සහ නේපාල ජනතාව සිතීමට පොළඹවන ලදී.

කාන්තිපූර් රූපවාහිනිය ගිනි තැබීම, නේපාල ඉතිහාසයේ මාධ්‍ය කලාව අපකීර්තියට පත් කර ඇති කරදරකාරී ලක්ෂ්‍යයක් පෙන්නුම් කරයි.

ඔව්, සමහර මාධ්‍යවේදීන් කෙටිමං භාවිතා කරන අතර, සියලුම මාධ්‍ය සඳහා අරමුදල් සපයනු ලබන්නේ ව්‍යාපාර විසිනි. නමුත් ඒවා ද සත්‍යය පැවසීම විශ්වාස කරන මාධ්‍යවේදීන් විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ. නිදහස් හා සාධාරණ පුවත්පත් කලාව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පදනම වන අතර, කාන්තිපූර් රූපවාහිනිය වැනි මාධ්‍ය ආයතනයක් බිඳ දැමීමෙන් ඇඟවෙන්නේ ස්වාධීන මාධ්‍ය විශ්වාස කළ කාල පරිච්ඡේදයක අවසානයයි.

මෙම ව්‍යාපාරය ඉල්ලා සිටින එක් දෙයක් නම් කතා කිරීමේ නිදහස ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීම නම්, මාධ්‍ය ආයතනයක් කඩා දැමීම සංකේතාත්මක ප්‍රතිවිරෝධතාවකි.

මෙම කෝලාහලය මධ්‍යයේ, වැරදි තොරතුරු සහ වැරදි තොරතුරු, සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවල පළකරන ලද චින්තන නායකයින්ගේ විවේචන සමඟ එක්ව, පොදුවේ නේපාල ජාතිකයින්ගේ මානසික යහපැවැත්ම සඳහා එතරම් දෙයක් කර නැත.

පසුගිය සිකුරාදා රාත්‍රියේ, සැප්තැම්බර් 12 වන දින, හිටපු අගවිනිසුරු සුෂිලා කාර්කි, අන්තර්කාලීන අගමැතිනිය ලෙස දිවුරුම් දුන්නාය. නේපාල හමුදාව විසින් අනුමත කරන ලද සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවක් වන ඩිස්කෝඩ් හි ඉසෙඩ් ජෙනරේෂන් විරෝධතාකරුවන් විසින් කැමැත්ත දුන් පළමු තේරීම ඇයයි. නේපාලයේ අගවිනිසුරු ධුරයට පත් වූ පළමු කාන්තාව වන කාර්කි දැන් රටේ පළමු කාන්තා අගමැතිනිය වන අතර 2026 මාර්තු මාසයේදී ඇයට සහාය දක්වන සහ මැතිවරණයට සූදානම් වන කැබිනට් මණ්ඩලය පුළුල් කිරීමට පටන් ගෙන තිබේ.

අගමැති කාර්කි තත්ත්වය තක්සේරු කිරීමත් සමඟ, විරෝධතාවලින් මියගිය සිසුන් දිවි පිදූවන් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති අතර, විරෝධතාවයේදී තම ආදරණීයයන් අහිමි වූ පවුල් සඳහා නේපාල රුපියල් ලක්ෂ 10 බැගින් වන්දි ලබා දී ඇත. ගිනි තැබීම්වලින් විනාශ වූ ගොඩනැගිලි ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීම ආරම්භ කර ඇති අතර, දින ගණනාවක් තිස්සේ දැවී ගිය ගොඩනැගිලි තුළ ගින්න නිවා දැමීමට ගිනි නිවන භටයින් දිගටම කටයුතු කරමින් සිටී.

මියගිය අය වෙනුවෙන් සෙනසුරාදා සමූහ ආදාහන කටයුතු සිදු කරන ලදී. ශෝකයෙන් පෙළෙන මව්වරුන් සහ ඥාතීන් දණින් වැටී ඔවුන්ගේ අවසන් සමුගැනීම ප්‍රකාශ කළහ.

නේපාල ජාතිකයන් වෙහෙසට පත්ව සිටිති. නිවාස ගිනි තබනු අපි දැක ඇත්තෙමු, ආදරණීයයන් මිය යන අයුරු, අපගේ සගයන් වෙඩි තබනු, පහර දෙන අයුරු, අපගේ මිතුරන් සහ පවුලේ අය කොල්ලකනු, දේපළ හා ආයතන විනාශ කරනු අපි දැක ඇත්තෙමු. තුවක්කු සහ වෙනත් ආයුධ ඔසවාගෙන අහිංසකයන්ට තර්ජනය කරන මිනිසුන් ද අපි දැක ඇත්තෙමු.

මේ මිනිස්සු කවුද? ඔවුන් බලමුලු ගැන්වූයේ කවුද? හිටපු ඇමතිවරු පලාගොස් ඇත්තේ කවර ස්ථානයකට ද ? හමුදා බැරැක්කවල නවාතැන් ගෙන සිටින්නේ කවුද? ඔවුන් සේවය කළ ගොඩනැගිලි නැතිවීම නිසා රැකියා අහිමි වූ අයට කුමක් සිදුවේද? ප්‍රශ්න රාශියක් ඇති අතර ඒවාට පිළිතුරු දීමට පරීක්ෂණ ආරම්භ කළ යුතුය.

නමුත් දැනට, මේ මොහොතේ, මෙම විමසීම් බලා සිටිය හැක. මන්ද මේ මොහොතේ, නේපාල ජාතිකයින්ට විවේකය, සහයෝගය සහ වාතය පැහැදිලි වීමට පටන් ගන්නා විට නැවත ගොඩනැගීමට ශක්තිය අවශ්‍ය වේ.

මෙම ලිපියේ මුල් පිටපත පහත සබැඳියෙන්

https://sapannewsnetwork.substack.com/p/nepal-crawls-back-to-normalcy-after?utm_source=substack&publication_id=3343046&post_id=173670040&utm_medium=email&utm_content=share&utm_campaign=email-share&triggerShare=true&isFreemail=true&r=dfl9q&triedRedirect=true

ලේඛිකාව

ප්‍රතිභා තුලාධර් කාන්තිපූර් රූපවාහිනියේ වසර 14 කට ආසන්න කාලයක් සේවය කළාය. ඇය දැනට නේපාල ටයිම්ස් සඳහා තීරු ලිපියක් සපයයි. මෙම කතාව ඇගේ ‘ කත්මණ්ඩු ගිනිගත් දිනය ‘ යන ලිපියේ යාවත්කාලීන අනුවාදයකි. මුලින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ 2025 සැප්තැම්බර් 11 වන දින පකිස්ථානයේ ඩෝන් දිනපතා පුවත්පතේ ය.

-Advertisement-