අලි, රයිනෝ, හිම වලසා ඇතුළු සතුන් රැසක් නුදුරු කාලයේ දී මිහිතලයෙන් අතුරුදන් වන බවත් එය දෙවැනි වන්නේ ග්‍රහයක් පෘථිවියේ ගැටීමෙන් ඩයිනෝසරයන් වඳවීමේ විනාශයට පමණක් බවත් පර්යේෂකයෝ කියති.
ඔවුන් පෙන්වාදෙන්නේ වඳවීයාමේ ක්‍රියාවලිය දැන් හයවැනි අදියරට පත්ව තිබෙන බවයි. මිනිසා විසින් මේ විනාශයේ වගකීම හා නරකනාමය භාරගත යුතු බව ද පර්යේෂකයන්ගේ මතයයි. පසුගිය වසර 1500ක කාලයේ දී මිහිමත සිටි කොඳු ඇට පෙලක් සහිත ජීවී විශේෂ 320ක් විනාශ වී ගොසිනි. දැන් ඔවුන් මිහිමත දක්නට නැත.
මේ විනාශයට පහසුම ගොදුරක් වන්නේ අලි, රයිනෝසරයන්, හිම වලසුන් වැනි විශාල සතුන් බවත් දැන් එවැනි ජීවීන් විනාශවීමේ උච්ඡතම අවස්ථාවට පැමිණ ඇති බවත් මේ සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් කැර ඇති පර්යේෂණ වාර්තාවේ දැක්වේ.
දැනට මිහිතලයේ සිටින ජීවී විශේෂ අදින් වසර ලක්ෂ 35ට පමණ කාලයේ සිට ක්‍රමිකව පරිනාමය වූවෝ වෙති. සත්ත්ව විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ ගණනාවක් හා දත්ත විශ්ලේෂණයන්ට අනුව ජීවීන් විනාශ වීම දැන් ඉතා කඩිනම් වී ඇත. මේ සම්බන්ධයෙන් අදහස් දක්වන පර්යේෂණ ප්‍රධානී ජීව විද්‍යා මහාචාර්ය රොඩොල්ෆ් ඩිර්සෝ පවසන්නේ මානවයා සියල්ල විනාශකරන යුගයකට පිවිස ඇති බවයි.
‘‘ ලොව සිටින සියළුම ජීවී විශේෂ සැළකූ විට ඉන් සියයට 16ත් 33ත් අතර ප්‍රමාණයක් ගෝලීය වශයෙන් අන්තරාදායක තත්ත්වයකට පත්ව සිටිනවා. අලි, රයිනෝ, හිමවලසුන් වැනි විශාල සතුන් වැඩි ප්‍රමාණයක් හා ගණනය කළ නොහැකි තරම් සත්ත්ව විශේෂ සංඛ්‍යාවක් මිහිතලයෙන් සමුගැනීමේ එලිපත්ත මත සිටිනවා. “ යැයි හෙතෙම වැඩිදුරටත් පවසයි.
විශාල සතුන් අඩු ගහණයක් ජීවත් වීමත් ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන අහිමිවීයාම හා ආහාර නොමැති වීම ඔවුන්ගේ විනාශයට හේතු වී ඇති බව ද මහාචාර්යවරයා පෙන්වාදෙයි.
