ශ්‍රී ලංකාවේ USAID අරමුදල් සැපයීම සම්බන්ධයෙන් මතභේදයක් පවතින අතරතුර, රජය මේ සම්බන්ධයෙන් ජාතික රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා ඇතැයි වාර්තා වේ.
මහජන ආරක්ෂක අමාත්‍ය ආනන්ද විජේපාල පවසන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ USAID අරමුදල් සැපයීම පිළිබඳ චෝදනා සම්බන්ධයෙන් තමන් සම්පූර්ණයෙන්ම කටයුතු කරන බවත්, ඒ සඳහා තම අමාත්‍යාංශය යටතේ ක්‍රියාත්මක වන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා සිටි බවත්ය.
ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ නායකත්වයෙන් යුත් එක්සත් ජනපද පරිපාලනය, ජාත්‍යන්තර සංවර්ධනය සඳහා වූ එක්සත් ජනපද ඒජන්සිය (USAID) හරහා ලබා දෙන විදේශ ආධාර සඳහා දින 90 ක විරාමයක් නිවේදනය කළේය.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය වාර්ෂිකව විදේශ ආධාර සඳහා ඩොලර් බිලියන 40 ක් පමණ වියදම් කරයි. එය එක්සත් ජනපද ප්‍රාන්ත කිහිපයක දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට වඩා වැඩි වන අතර ගෝලීය මානුෂීය ආධාරවල සෑම ඩොලර් 10 න් හතරක්ම ඇමරිකානු අරමුදල් වේ. ඇමරිකානුවන් වියදම් කරන සෑම ඩොලරයක් සඳහාම විනිවිදභාවය සහ වගවීම ලැබිය යුතු බවත් විශේෂයෙන් එය ඇමරිකාවේ නොව විදේශයන්හි වියදම් කරන විට, ඒ සම්බන්දව වගවීමක් තිබිය යුතු බවත් එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව ප්‍රකාශ කරයි.
ඇමරිකාවේ මෙම තීරණයෙන් පසු, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයේ ලියාපදිංචි සංවිධාන විසින් ක්‍රියාත්මක කරන ලද රුපියල් බිලියන 21 ක ව්‍යාපෘති අවසන් විය. කෙසේ වෙතත්, රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ලේකම් කාර්යාලයෙන් පිටත ක්‍රියාත්මක වන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන හරහා වියදම් කරන ලද මුදල් පිළිබඳ නිල වාර්තාවක් නොමැත. ලේකම් කාර්යාලයේ ලියාපදිංචි කර ඇති ක්‍රියාකාරී රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන 625 ක් ඇත. ඊට අමතරව, සමාගම් පනත යටතේ ලියාපදිංචි කර ඇති තවත් බොහෝ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන තිබේ.
2023 දී ශ්‍රී ලංකාවේ පොහොර අර්බුදය විසඳීම සඳහා එක්සත් ජනපද රජය USAID හරහා FAO වෙත ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 46 ක් ලබා දුන්නේය. ආර්ථික අර්බුදය අතරතුර මානුෂීය ආධාර ද ලබා දුන්නේය.
කෙසේ වෙතත්, LGBTQ අයිතිවාසිකම් ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ධුරයෙන් පන්නා දැමීම වැනි මතභේදාත්මක ව්‍යාපෘති සඳහා ද සොයාගැනීම් යොමු කර ඇති බවට දැන් චෝදනා එල්ල වී තිබේ.
