බ්‍රිට්නි මාටිල් විසිනි
ඉරාන ජනාධිපති ඊබ්‍රහිම් රයිසි ගේ ශ්‍රී ලංකා සංචාරය සුවිශේෂී සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි. ඉරානයේ ආධාර ලබන ජලවිදුලි ව්‍යාපෘතියක් වන උමා ඔය බහුකාර්ය ව්‍යාපෘතියේ සමාරම්භය සංකේතවත් කරන්නේ බලශක්ති උත්පාදනය සහ යටිතල පහසුකම් සඳහා තවදුරටත් සහයෝගීතාවය ලබාගැනීමේ හැකියාවයි. අරමුදල් ප්‍රමාදයන් වැනි අභියෝග මධ්‍යයේ වුවද, ව්‍යාපෘතිය නිම කිරීම ශ්‍රී ලංකාවේ සංවර්ධන මුලපිරීම් සඳහා සහාය දැක්වීම සඳහා තිරසාර කැපවීමක් පෙන්නුම් කරයි.
ශ්‍රී ලංකාව සමඟ පමණක් නොව අනෙකුත් ආසියාතික රටවල් සමඟ ද ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා පුළුල් කිරීමට ඉරානයේ සූදානම ජනාධිපති රයිසි සිය සංචාරයේදී අවධාරණය කළේය. මෙය බටහිර සම්බාධක මගින් පොළඹවන ලද ප්‍රතිපත්තියක් වන “ටෙහෙරානයේ නැගෙනහිර දෙස බැලීම” ප්‍රතිපත්තියට අනුකූල වේ. සංවර්ධන ව්‍යාපෘති සඳහා තාක්ෂණික විශේෂඥතාව සහ සහය ලබාදීමට ඉරානයේ කැමැත්ත ඔහු ප්‍රකාශ කළේය. දේශපාලන, ආර්ථික, වෙළඳ සහ සංස්කෘතික සහයෝගීතාව, කෘෂිකර්මාන්තය, සංචාරක කර්මාන්තය සහ තාක්ෂණය වැනි විවිධ ක්ෂේත්‍රවල සහයෝගීතාව වැඩිදියුණු කිරීම ඇතුළු ප්‍රධාන කරුණු ද රයිසි විසින් ආමන්ත්‍රණය කරන ලදී.
රයිසි සහ ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ විසින් පවත්වන ලද ඒකාබද්ධ මාධ්‍ය සාකච්ඡාව පලස්තීනය ඇතුළු ගෝලීය ගැටලු වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම සඳහා ඔවුන්ගේ හවුල් කැපවීම යලි තහවුරු කරන ලදී. විවිධ ක්ෂේත්‍රවල ගිවිසුම් අත්සන් කිරීම ද්විපාර්ශ්වික සහයෝගීතාව සහ ජනතාව අතර සම්බන්ධතා පුළුල් කිරීමේ කැපවීම තවදුරටත් ශක්තිමත් කළේය. සමස්තයක් වශයෙන්, මෙම සංචාරය ජාතීන් දෙක අතර සම්බන්ධතාවයේ නව පරිච්ඡේදයක් සංකේතවත් කරයි, අන්‍යෝන්‍ය ගෞරවය, සහයෝගීතාවය සහ කලාපයේ සාමය සහ සමෘද්ධිය සඳහා හවුල් අපේක්ෂාවන් මගින් සමන්විත වේ.
එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් ඇන්ටනි බ්ලින්කන්ගේ අප්‍රේල් 24 සිට 26 දක්වා චීනයේ ෂැංහයි සහ බීජිං හි සංචාරය ලෝක වේදිකාවේ තවත් වැදගත් රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතු සනිටුහන් කළේය. මෙම සංචාරයට ජනාධිපති ෂී ජින්පින්, විදේශ අමාත්‍ය වැන්ග් යී, මහජන ආරක්ෂක අමාත්‍ය වැන්ග් ෂියාහොං සහ ෂැංහයි පක්ෂයේ ලේකම් චෙන් ජිනින් ඇතුළු ප්‍රධාන චීන නායකයින් සමඟ වැදගත් රැස්වීම් මාලාවක් ඇතුළත් විය.
පුළුල් පරාසයක ද්විපාර්ශ්වික, කලාපීය සහ ගෝලීය ගැටළු ආවරණය කරමින් ගැඹුරු, හරවත් සහ නිර්මාණාත්මක ලෙස සාකච්ඡා පැවැත්විණ. දෙරට අතර වෙනස සහ සහයෝගීතාවය යන ක්ෂේත්‍රවල ප්‍රගතියක් ඇති කිරීම සඳහා රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකභාවය භාවිතා කිරීමට ඇති කැපවීම සාකච්ඡාවේ මූලික අවධාරණයන්ගෙන් එකක් විය. මෙම ප්‍රවේශය එක්සත් ජනපදය සහ චීනය අතර තරඟය වගකීමෙන් කළමනාකරණය කිරීමේ සන්දර්භය තුළ සකස් කර ඇත.
සාකච්ඡා අතරතුරදී ආමන්ත්‍රණය කරන ලද ප්‍රධාන ප්‍රමුඛතා අතරට වුඩ්සයිඩ් සමුළුව වැනි පෙර රැස්වීම්වලදී කරන ලද කැපවීම් ක්‍රියාත්මක කිරීම ඇතුළත් විය. මෙම කැපවීම්වලට මත්ද්‍රව්‍ය විරෝධී සහයෝගීතාව, ගැටුම් මඟහරවා ගැනීම සඳහා මිලිටරි-හමුදා සන්නිවේදනය සහ කෘතිම බුද්ධියේ දියුණු ආකාර හා සම්බන්ධ අවදානම් කළමනාකරණය පිළිබඳ සාකච්ඡා ඇතුළු විවිධ ක්ෂේත්‍ර ඇතුළත් විය.
ජාතික ආරක්ෂාවට සහ ආර්ථිකයට වල කැපීම සඳහා ඇමරිකානු උසස් තාක්ෂණය භාවිතය වැලැක්වීම ඇතුළුව එහි අවශ්‍යතා සහ වටිනාකම් ආරක්ෂා කිරීමට වොෂින්ටනයේ කැපවීම ද ලේකම්වරයා යලි අවධාරණය කළේය. වැරදි ලෙස රඳවාගෙන සිටින ඇමරිකානු පුරවැසියන්ගේ සිද්ධීන්, හොංකොංහි ස්වාධිපත්‍යය ඛාදනය වීම සහ ෂින්ජියැන්ග් සහ ටිබෙටයේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කිරීම් ඇතුළු මානව හිමිකම් ගැටලු ද ආමන්ත්‍රණය කරන ලදී.
තවද, යුක්රේනය තුල රුසියාවේ ක්‍රියාවන් සක්‍රීය කිරීම සහ යුරෝපීය සහ අත්ලාන්තික් සාගරයේ ආරක්ෂාවට වල කැපීමක් ලෙස සලකනු ලැබූ රුසියාවේ ආරක්ෂක කාර්මික පදනමට චීනයේ සහයෝගය සම්බන්ධයෙන් ද කනස්සල්ල මතු විය.
කලාපීය ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන්, බ්ලින්කන් තායිවාන් සමුද්‍ර සන්ධිය හරහා සාමය සහ ස්ථාවරත්වය පවත්වා ගැනීමේ වැදගත්කම අවධාරණය කළ අතර දකුණු චීන මුහුදේ අස්ථාවර ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව කනස්සල්ල පළ කළේය. මීට අමතරව, මැදපෙරදිග අර්බුදය සහ කොරියානු අර්ධද්වීපයේ සම්පූර්ණ න්‍යෂ්ටික අවිහරණය සඳහා වූ කැපවීම පිළිබඳව ද සාකච්ඡා විය.
විවෘත සන්නිවේදන මාර්ග පවත්වාගෙන යාමේ වැදගත්කම දෙපාර්ශ්වයම යළිත් තහවුරු කළ අතර ඉදිරි කාලය තුළ ඉහළ මට්ටමේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික කටයුතු සහ අන්තර්ක්‍රියා දිගටම කරගෙන යාමට එකඟ විය. සංකීර්ණතා සහ වෙනස්කම් තිබියදීත්, බ්ලින්කන්ගේ සංචාරය එක්සත් ජනපදය හා චීනය අතර විවිධ පෙරමුණු ඔස්සේ සංවාදය සහ සම්බන්ධකම් වර්ධනය කිරීම අරමුණු කර ගෙන ඇත.
මේ අතර, එක්සත් ජනපදයේ, ඊශ්‍රායල-හමාස් ගැටුමට එරෙහිව ශිෂ්‍ය විරෝධතා සඳහා විශ්ව විද්‍යාල විවිධ ප්‍රවේශයන් ගෙන ඇත. සමහර පාසල් පෙළපාලි විසුරුවා හැරීමට නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ලෙස ඉල්ලා සිටි අතර, එය අත්අඩංගුවට ගැනීම් සහ ගැටුම් වලට තුඩු දුන් අතර, තවත් සමහරක් අධ්‍යයන වාරයේ අවසානය සහ උපාධි ප්‍රදානෝත්සව ළං වන විට විරෝධතා බලා සිටීමට තීරණය කළහ.
පසුගිය සතියේ කොලොම්බියා විශ්ව විද්‍යාලයේ විරෝධතාකරුවන් 100කට වැඩි පිරිසක් අත්අඩංගුවට ගැනීමට ප්‍රතිචාර වශයෙන් මෙම විරෝධතා කැම්පස් ගනනාවක මතුව ඇත. ගාසා තීරයේ ඊශ්‍රායලයේ මිලිටරි ක්‍රියාමාර්ගවලට සහය දෙන සමාගම් සමඟ සබඳතා බිඳ දැමීමට සහ සමහර අවස්ථාවලදී ඊශ්‍රායලයෙන්ම විසන්ධි වීමට ශිෂ්‍යයෝ තම විශ්වවිද්‍යාල වෙනුවෙන් පෙනී සිටිති.
ශිෂ්‍ය කණ්ඩායම්වල සභාග මගින් සංවිධානය කරන ලද මෙම විරෝධතා බොහෝ දුරට ස්වාධීන නමුත් අනෙකුත් විශ්ව විද්‍යාලවල එවැනි ක්‍රියාවලින් ආශ්වාදයක් ලබා ගනී. අධ්‍යයන වාරය ඉක්මනින් අවසන් වීමත් සමඟ ඉදිරි ආරම්භක උත්සව සඳහා ඇති විය හැකි බාධා පිළිබඳ කනස්සල්ල මතු වී තිබේ. මීට අමතරව, සමහර යුදෙව් සිසුන් මෙම විරෝධතාවල ස්වභාවය හේතුවෙන් විශ්ව විද්‍යාලය තුළ යුදෙව් විරෝධී ක්‍රියාවලට මුහුණ දීමට බිය පළ කළහ. නිව් යෝර්ක් මණ්ඩපයේ පෙලපාලිකරුවන් කූඩාරම් කඳවුරක් ඉදි කිරීමත් සමඟ කොලොම්බියා විශ්ව විද්‍යාලය රටපුරා විරෝධතාවල කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත්විය.
සිකුරාදා ආරම්භ වූ විරෝධතා නියෝජිතයන් සහ විශ්ව විද්‍යාල පරිපාලකයින් අතර සාකච්ඡා, ඊශ්‍රායලය හා ගාසා ගැටුමට සම්බන්ධ සමාගම් සමඟ මූල්‍ය සබඳතා අත්හැරීම, විරෝධතාවයේ නිරත සිසුන්ට සහ කාර්ය මණ්ඩලයට සමාව දීම වැනි ඉල්ලීම්වලට විසඳුම් සෙවීමට ඉලක්ක විය.
කඳවුරු බැඳීම දිගටම පැවතුනහොත් පොලිසියට සහ ජාතික ආරක්ෂක බළකායට මැදිහත් වීමට විශ්වවිද්‍යාලය තර්ජනය කරන බව ප්‍රධාන සාකච්ඡාකරු මහමුද් ඛලීල් ප්‍රකාශ කිරීමත් සමඟ සාකච්ඡා බිඳ වැටුණි. ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන් සිසුන් සහ පීඨ සියගණනක් පිට්ටනියට රැස්ව සිටි අතර, විරෝධතා ආරම්භ වූ දා සිට වැඩිම පිරිසක් සහභාගී වීම සනිටුහන් කළේය. එක රැයකින් සිදු වූ වර්ධනයන්ගෙන් පසුව, කඳවුරට සිසුන් නොවන ප්‍රවේශය සීමා කිරීම සහ කූඩාරම් සංඛ්‍යාව අඩු කිරීම ඇතුළුව යම් යම් කොන්දේසි සපුරා ඇත්නම්, විශ්වවිද්‍යාලය පෙලපාලිකරුවන්ට පැය 48 ක කාල සීමාවක් දීර්ඝ කළේය. මූලික වාර්තා තිබියදීත්, විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රකාශකයෙකු ජාතික ආරක්ෂක බලකායේ සම්බන්ධය යෝජනා කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කළේය.
විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටත ආතතීන් ඇවිලී ගිය අතර, නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නන් කඳවුර තුළ සිටින සිසුන් සාමකාමී සහ සහයෝගීතාවයක් ලෙස විස්තර කළහ. කඳවුරු ඉවත් කිරීමේ මූලික උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලය වූයේ විරෝධතාකරුවන් 100කට අධික සංඛ්‍යාවක් අත්අඩංගුවට ගැනීමත්, නොසැලකිලිමත් ලෙස රට පුරා ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාර උත්සන්න කිරීමත්, කොලොම්බියාවේ යළිත් විරෝධතා ඇති කිරීමත්ය. එක්සත් ජනපද සභා කථානායක මයික් ජොන්සන් කොලොම්බියාවට ගියේ යුදෙව් ශිෂ්‍යයන් අතර පවතින යුදෙව් විරෝධිත්වය පිළිබඳ ගැටළු විසඳීම සඳහා ය. ඔහු ඊශ්‍රායලය සහ යුදෙව් සිසුන් සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන බවට ප්‍රතිඥා දුන් අතර, රට සඳහා ඔවුන්ගේ සහයෝගය අවධාරණය කළේය. කෙසේ වෙතත්, මෙය පලස්තීන ගැති විරෝධතාවලට යුදෙව් ශිෂ්‍යයන් කිහිප දෙනෙකුගේ සහභාගීත්වය හා සැසඳේ.
සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, මෙම සිදුවීම් රාජ්‍යතාන්ත්‍රික උපාමාරුවල සහ බිම් මට්ටමේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ අන්තර් සම්බන්ධිත බව ඉස්මතු කරයි. මෙම වර්ධනයන් යටින් පවතිනුයේ සෑහෙන කලක සිට පැහැදිලිව පෙනෙන දෙයයි,
එනම් ජාත්‍යන්තර අනුපිළිවෙලෙහි පෙරළියකි.
Britney Martil කොතලාවල ආරක්ෂක විශ්වවිද්‍යාලයේ නීති ශිෂ්‍යාවකි.
