බ්‍රිට්නි මාටිල් විසිනි
1990 ගණන්වල මැද භාගයේ සිට කාන්තා අයිතිවාසිකම් සහ කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය සම්බන්ධයෙන්, පුළුල් ප්‍රශ්නය පිළිබඳ අවධානය වඩාත් වේගයෙන් වර්ධනය වී ඇත. පිරිමින් සහ කාන්තාවන් අතර ඓතිහාසික අසමානතාවයන් තුළ ගැඹුරින් මුල් බැස ඇති, කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය, සමානාත්මතාවය, සංවර්ධනය සහ සාමය සඳහා බලවත් බාධාවක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත.
ජාත්‍යන්තර සහ ජාතික මට්ටම් දෙකේදී ම, පද්ධතිමය වෙනසක් සඳහා වූ හදිසි අවශ්‍යතාවය මත ආලෝකය විහිදුවමින්, මෙම සංකීර්ණ ගැටලුවේ ස්ථර ලිහා ගැනීම කෙරෙහි පෙර නොවූ විරූ අවධානයක් යොමු වී තිබේ.
කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය තුරන් කිරීම පිළිබඳ ප්‍රකාශය,කාන්තාවන්ට ශාරීරික, ලිංගික හෝ මානසික හානියක් හෝ දුක් වේදනා ඇති කරන ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය මත පදනම් වූ ඕනෑම ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියාවක් ඇතුළත් වන සන්ධිස්ථානයක් වන ලේඛනයකි.
පොදු හෝ පෞද්ගලික ක්ෂේත්‍රවලදී ඇතිවන සෘජු ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා පමණක් නොව තර්ජන, බලකිරීම් සහ අත්තනෝමතික ලෙස නිදහස අහිමි කිරීම, මෙයට ඇතුලත් වේ.
දශක හයකට පෙර ලොව ප්‍රථම අග්‍රාමාත්‍යවරිය තෝරා පත් කර ගත් පුරෝගාමී ජාතිය වන ශ්‍රී ලංකාව, එහි ජනගහනයෙන් අඩකට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක සැලකිය යුතු දායකත්වයක් කාන්තාවන් විසින් ලබා දී තිබියදීත්, අධෛර්යමත් වන යථාර්ථයක් සමඟ පොරබදිමින් සිටින කාන්තාවන්, දැන් දෙවන පන්තියේ පුරවැසියන් ලෙස සලකනු ලබයි.
මෑත වාර්තාවකට අනුව, ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තාවන්ගෙන් 24.9% ක් සහකරුවෙකු හෝ හවුල්කරුවෙකු නොවන අය විසින් කායික සහ/හෝ ලිංගික හිංසනය අත්විඳ ඇති අතර 39.8% ක් විවිධ ප්‍රචණ්ඩත්වයන් සහ පාලනය කිරීමේ හැසිරීම් විඳදරාගෙන ඇත. ප්‍රචණ්ඩත්වය වරින් වර සිදුවන දෙයක් නොවන බව සමීක්ෂණය අවධාරනය කරයි; එය කාන්තාවන්ගෙන් 37.9% කට කායික හිංසනය බලපාන බොහෝ කාන්තාවන්ගේ, විශේෂයෙන්ම වතුකරයේ සිටින අයගේ ජීවිතවල නිරන්තර හා දිගුකාලීන පැවැත්මකි.
කාන්තාවන් තම සහකරුවන් අතින් අත්විඳින ලිංගික සහ ශාරීරික ප්‍රචණ්ඩත්වය අතර දුක්ඛිත අතිච්ඡාදනය සමීක්ෂණය විසින් හෙළි කරයි. මෙම සිදුවීම්වල පුනරාවර්තන ස්වභාවය වඩාත් සැළකිලිමත් වන අතර, 65% කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් බහු සිදුවීම් වාර්තා කරයි. කම්පනයට කරුණක් නම්, හවුල්කරුවන් නොවන අයට වඩා සමීප සහකරුවන්ගෙන් ප්‍රචණ්ඩත්වයට මුහුණ දීමට සිදුවූ කාන්තාවන් දෙගුණයකටත් වඩා වැඩි වන අතර අපරාධකරුවන්ට බොහෝ විට පවුලේ සාමාජිකයන් හෝ වින්දිතයන් දන්නා පුද්ගලයින් ඇතුළත් වේ.
කාන්තාවන්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ප්‍රතිවිපාක ක්ෂණිකව ඇතිවන තුවාලවලින් ඔබ්බට විහිදේ. වින්දිතයින්ගෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් (28.9%) තුවාල ලැබූ බව වාර්තා කළ අතර 18.7% ට වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමට අවශ්‍ය විය. විශේෂයෙන්ම ලිංගික ප්‍රචණ්ඩත්වය මානසික සෞඛ්‍යයට දීර්ඝකාලීන බලපෑමක් ඇති කරයි, වින්දිතයින්ගෙන් 35.7%ක් සියදිවි නසාගැනීම් ගැන කල්පනා කරති. මීට අමතරව, වින්දිතයින් රැකියාවට අවධානය යොමු කිරීමේ දුෂ්කරතා (9.2%) සහ සම්පූර්ණයෙන් වැඩ කිරීමට නොහැකි වීම (6.9%) වාර්තා කළ අතර, ඒමගින් ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ආර්ථික හානිය පෙන්නුම් කරයි.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ, ලිංගික අපරාධ හෝ කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය පුළුල් නීතිමය විධිවිධාන හරහා ආමන්ත්‍රණය කරනු ලැබේ. දණ්ඩ නීති සංග්‍රහයේ 363 වගන්තිය යටතේ ස්ත්‍රී දූෂණය යනු කාන්තාවක් සමඟ ලිංගිකව එක්වීම ලෙස අර්ථ දක්වා ඇත. 364 වගන්තිය ස්ත්‍රී දූෂණ සඳහා දැඩි දඬුවම්, වසර හතේ සිට විස්සක් දක්වා දැඩි සිරදඬුවම්, දඩ සහ උසාවියෙන් නියම කළයුතු වන්දිය දක්වා ඇත.
නීතිය, රාජ්‍ය නිලධාරීන් විසින් දූෂණය කිරීම, අධිකාරී තනතුරු දරන පුද්ගලයන්, හෝ රිමාන්ඩ් නිවාස, රෝහල් වැනි ආයතන හා සම්බන්ධ වූවන් සහ ගර්භණීභාවය, බාලවයස්කරුවන් හෝ මානසික/ශාරීරික ආබාධිත කාන්තාවන් සම්බන්ධ අවස්ථා වැනි විශේෂිත තත්ත්වයන් දක්වා විහිදේ. 364A වගන්තියේ දැක්වෙන්නේ, අනාචාරය, නිශ්චිත සම්බන්ධතා ඇති පුද්ගලයින් අතර ලිංගික සංසර්ගය අපරාධ කිරීම, දැඩි දඬුවම් පැනවීමයි.
මීට අමතරව, 345 වගන්තිය ලිංගික හිරිහැර, පහරදීම්, සාපරාධී බලය, හෝ කරදරයක් හෝ හිරිහැරයක් ඇති කරන ක්‍රියාවන් ආමන්ත්‍රණය කරයි. මෙම වගන්තිය යටතේ වරදකරුවන්ට වසර පහක් දක්වා සිරදඬුවම්, දඩ මුදල් සහ උසාවි නියෝග මත වන්දි ගෙවීමට සිදු විය හැකිය.
ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වය වැලැක්වීමේ පනතට අනුව, ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වය යනු පීඩාවට පත් පුද්ගලයා සහ අදාළ පුද්ගලයා අතර ඇති පෞද්ගලික සබඳතාවයෙන් පැන නගින, අදාළ පුද්ගලයා විසින් නිවෙස් පරිසරය තුළ හෝ ඉන් පිටතදී සිදු කරන ලද හෝ පොළඹවන ලද ඕනෑම ආකාරයක චිත්තවේගීය අපයෝජනයක් යන දෙකම ඇතුළත් වේ.
මෙම නීතිමය ප්‍රතිපාදන ශ්‍රී ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාපිත ආරක්ෂාව සමග ගැලපේ. 12(2) වගන්තිය ජාතිය, ආගම, භාෂාව, කුලය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, දේශපාලන මතය හෝ උපන් ස්ථානය මත පදනම්ව වෙනස් කොට සැලකීම තහනම් කරමින් සෑම පුරවැසියෙකුටම වෙනස් කොට සැලකීමේ අයිතිය අවිවාදයෙන් ප්‍රකාශ කරයි. විශේෂයෙන්, 12(4) වගන්තිය කාන්තාවන්, ළමුන් හෝ ආබාධිත පුද්ගලයින්ගේ ප්‍රගමනය සඳහා විශේෂයෙන් සකස් කරන ලද නීතිය, යටත් නීති සම්පාදනය හෝ විධායක ක්‍රියාමාර්ග හරහා විශේෂ විධිවිධාන සඳහා ඉඩ ලබා දීමෙන් මෙම කැපවීම ශක්තිමත් කරයි.
ඊට සමගාමීව, 16 වැනි වගන්තියේ ඇතුළත් ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා ප්‍රඥප්තිය, ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් පුද්ගලයන් ආරක්ෂා කිරීමට රාජ්‍යයේ කැපවීම පුළුල් කරයි. විශාල සමාජය, සේවා ස්ථාන, පවුල් පසුබිම් සහ අත්අඩංගුවේ පසුවන විවිධ සමාජ වසම් හරහා කාන්තාවන්, ළමයින් සහ තරුණ පුද්ගලයින්ට එරෙහි හිංසනය වැළැක්වීම සඳහා පුළුල් ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට රජය ප්‍රතිඥා දෙයි. ස්ත්‍රී දූෂණය, ව්‍යභිචාරය, ලිංගික හිරිහැර, ශාරීරික හා මානසික හිංසනය, වධහිංසා, සහ කුරිරු, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකීම් වැනි ප්‍රචණ්ඩත්වයේ නිශ්චිත ප්‍රකාශනයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කෙරේ.
සමස්තයක් ලෙස දකුණු ආසියානු සන්දර්භය විශ්ලේෂණය කරන විට, කලාපයේ ජීවිත කාලය තුළ සමීප සහකරු ප්‍රචණ්ඩත්වයේ ව්‍යාප්තිය ගෝලීය සාමාන්‍යය 35% කින් ඉක්මවා යන බැවින් දකුණු ආසියාව භයානක යථාර්ථයක් සමඟ පොරබදයි. මෙම භයානක සංඛ්‍යාලේඛනයට දායක වන සංකීර්ණ සාධක ජාලයට ගැඹුරින් මුල් බැසගත් සමාජ-ආර්ථික ව්‍යුහයන්, පීතෘමූලික ආකල්ප සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ භූමිකාවන් නියම කරන මුල් බැසගත් සමාජ සම්මතයන් ඇතුළත් වේ.
දකුණු ආසියාවේ කාන්තාවන්ට සහ ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි ප්‍රචණ්ඩත්වය ගැඹුරු චිත්තවේගීය කැළැල් ඇති කරනවා පමණක් නොව, ඔවුන්ගේ සමාජ, ආර්ථික, ශාරීරික, මානසික සහ චිත්තවේගීය අවශ්‍යතාවල සමස්ත වර්ණාවලියම කඩාකප්පල් කරයි. දිවි ගලවා ගත් අයට අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය සේවා, රැකියා අවස්ථා සහ සමාජයට අර්ථවත් සහභාගීත්වය අහිමි වීම නිසා මිනිස් ශක්‍යතා ඛේදනීය අහිමි වීම පැහැදිලි වේ. මෙම ප්‍රචණ්ඩත්වය හා සම්බන්ධ ගෝලීය ආර්ථික පිරිවැය විශ්මය ජනක ය, එය ගෝලීය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 02% ක් හෝ විශ්මයජනක USD ට්‍රිලියන 1.5 ක් ලෙස ගණන් බලා ඇත.
පසුගිය දශකය පුරා ලෝක බැංකුව දකුණු ආසියාවේ විවිධ අංශ සහ වැඩසටහන් හරහා සම්බන්ධ වීමේ මූලික ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගත් හිංසනයට එරෙහි සටන ක්‍රමානුකූලව ඒකාබද්ධ කර ඇත. කෘෂිකර්මාන්තයේ සහ ආහාරයේ සිට ජලය සහ ප්‍රවාහනය දක්වා, සන්දර්භ-විශේෂිත ප්‍රතිපත්ති සහ විසඳුම් හරහා ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගත් ප්‍රචණ්ඩත්වයට විසඳුම් සෙවීමට ලෝක බැංකුව කැපවී සිටී.
ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගත් ප්‍රචණ්ඩත්වය සංකීර්ණ අභියෝගයක් ලෙස හඳුනා ගනිමින්, ලෝක බැංකුවේ ප්‍රවේශය කාන්තාවන්ගේ සහ ගැහැණු ළමයින්ගේ සෞඛ්‍යය, යහපැවැත්ම සහ ආරක්ෂාව ප්‍රවර්ධනය කරන සේවාවන්ට ප්‍රමුඛත්වය දෙයි. මුලපිරීම්වලට ආරක්ෂිත අවකාශයන් නිර්මාණය කිරීම, ආර්ථික අවස්ථා ලබා දීම සහ කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමයින් ආරක්ෂා කරන යටිතල පහසුකම් සහ පද්ධති ගොඩනැගීම ඇතුළත් වේ.
මෙම කැපවීම නිදර්ශනය කරමින්, ඉන්දියාවේ නාගලන්ඩ් හි ව්‍යාපෘති, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගත් ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා රජය විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන පාසල්වල මැදිහත්වීම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන අතර, තමිල්නාඩුවේ, චෙන්නායි නගර හවුල්කාරිත්වය කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමුන් සඳහා පොදු ප්‍රවාහනයේ ආරක්ෂාව පිළිබඳව ආමන්ත්‍රණය කරයි.
අවතැන් වූ රොහින්‍යාවරුන් වැඩි අවදානමකට මුහුණ දෙන බංග්ලාදේශයේ කොක්ස් බසාර් හි සෞඛ්‍ය සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ ව්‍යාපෘතිය මගින් දිවි ගලවා ගත් කාන්තාවන්ට ආරක්ෂිත අවකාශයන් සහ අත්‍යවශ්‍ය සේවාවන් වෙත ප්‍රවේශය ලබා දේ. දකුණු ආසියාවේ කාන්තා ජීවිතවල ප්‍රචණ්ඩත්වයේ නොවැළැක්විය හැකි යථාර්ථය, ප්‍රචණ්ඩත්වයට අනුබල දෙන සමාජ සිරිත් විරිත් සහ ආකල්ප සෑම තරාතිරමකම ගැඹුරින් මුල් බැස ඇති අතර, අපයෝජන චක්‍රයක් පවත්වාගෙන යයි.
දකුණු ආසියාවේ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජභාවය පදනම් කරගත් ප්‍රචණ්ඩත්වයේ දුරදිග යන ප්‍රතිවිපාක ක්ෂණික හානියකින් ඔබ්බට විහිදෙන අතර, මූලික අයිතිවාසිකම් ඛාදනය කරන සහ තීරණාත්මක අංශ හරහා තේරීම් දැඩි ලෙස සීමා කරන රැල්ලක් නිර්මාණය කරයි. නොසලකා හැරීම, ප්‍රචණ්ඩත්වය සහ වෙනස් කොට සැලකීමේ ක්‍රියාවන් හේතුවෙන් කාන්තා ජනගහනයේ අසමාන ලෙස අඩුවීම ඉස්මතු කිරීම සඳහා නිර්මාණය කරන ලද “අතුරුදහන් කාන්තාවන්” සංසිද්ධිය මතුවීම මෙම බලපෑමේ ගැඹුරු ප්‍රකාශනයන්ගෙන් එකකි.
“අතුරුදහන් වූ කාන්තාවන්” සංසිද්ධිය, දැඩි ස්ත්‍රී පුරුෂ භේදය සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය පමණක් නොව, නොමේරූ මරණ සහ සැලකිය යුතු ස්ත්‍රී පුරුෂ අසමතුලිතතාවයක් ඇති කරන පද්ධතිමය නොසලකා හැරීම ද පිළිබිඹු කරයි. ලිංගික-තෝරාගත් ගබ්සා කිරීම් වැනි වෙනස් කොට සැලකීමේ භාවිතයන්, සමාජ ප්‍රගතිය සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවයේ ව්‍යුහය යටපත් කරමින්, විකෘති ලිංගික අනුපාතවලට තවදුරටත් දායක වේ.
