චාන්දනී කිරින්දේ විසිනි
1972 මැයි 22 වැනි සඳුදා සිලෝන් ඩේලි නිවුස් පුවත්පතේ “ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව සකස් කිරීම” යන මැයෙන් පළ වූ ලිපියක ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා කටයුතු පිළිබඳ අමාත්‍ය ආචාර්ය කොල්වින් ආර්. ද සිල්වා මහතා මෙසේ ලියා ඇත.
“අද, ලංකාව යළිත් වරක් ලෝකයට ඇය සැමවිටම තම ජනතාවට වූ දේ බවට පත්වනු ඇත: ශ්‍රී ලංකාව. අද ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාව ජාතියක් වශයෙන් තම නිදහස, ස්වෛරීභාවය සහ ස්වාධීනත්වය ප්‍රකාශ කරමින්, නව ශ්‍රී ලංකා ජනරජය පිහිටුවීම මගින් ලංකාව සහ බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටය අතර සම්බන්ධය අවසානයේ සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳ දමනු ඇත.
1970 ජූලි මාසයේදී පිහිටුවන ලද United Fort (යූඑෆ්) රජය විසින් සහ සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය විසින් රටට නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කිරීම සඳහා ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාදායක සභාව විසින් මාස 22 ක සාකච්ඡාවක කූටප්‍රාප්තිය සනිටුහන් කළ දිනය, ඩොමීනියන් තත්ත්වයට තිරයක් දමා, දශක ගණනාවක යටත් විජිත ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා පාලනය අවසන් කිරීම.
ද සිල්වා, ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය පිටුපස සිටින මාර්ගෝපදේශක හස්තය, එය “සැබවින්ම ගෙදර හැදූ නිෂ්පාදනයක්” ලෙස හැඳින්වූ අතර, එය ශ්‍රී ලාංකිකයන් විසින් බලාත්මක කරනු ඇත.
ඔවුන්ගේ වාර්තාගත ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වතාවට රාජාණ්ඩු ක්‍රමය සමඟ සබඳතා බිඳ දැමීය.
යූඑෆ් ආන්ඩුව, බලයට පත් වූ පසු නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවක් පැනවීමේ මැතිවරණ ප්‍රතිඥාව ඉටු කිරීමේ දිනය සනිටුහන් විය. 1970 සිය ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය තුළ සන්ධානය විසින් තේරී පත් වූ පාර්ලිමේන්තුව ව්‍යවස්ථාදායක සභාවක් බවට පත් කිරීමට සහ නව ජනරජ ව්‍යවස්ථාවක් කෙටුම්පත් කිරීමට ජනතාවගෙන් වරමක් ඉල්ලා තිබුණි.
1970 මැයි මහ මැතිවරණයෙන් ඒත්තු ගැන්වෙන ජයග්‍රහණයක් ලබා ගත් බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ රජය ඔවුන්ගේ ප්‍රතිඥාව ඉටු කිරීමට උනන්දුවෙන් කටයුතු කළේය. කෙසේ වෙතත්, ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදන ක්‍රියාවලිය එහි ආරම්භයේ සිට ඒකමතික නොවීය. නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව 1972 මැයි 22 වැනි දින ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා සභාවේදී ඡන්ද විමසීමට ලක් කළ විට ඊට පක්ෂව ඡන්ද 119ක් සහ විපක්ෂව ඡන්ද 16ක් ලැබිණ.
ප්‍රධාන විපක්ෂය වන එක්සත් ජාතික පක්ෂය (එජාප) ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ සාකච්ඡා සඳහා සහභාගී වී ඇති නමුත් පසුව නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවට විරුද්ධව ඡන්දය දීමට තීරණය කර තිබුණි. එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායක ඩඩ්ලි සේනානායක මහතා තම පක්ෂයේ තීරණයට හේතු වූ කරුණු පැහැදිලි කළේය.
“නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවක් වැනි අතිමූලික කාරණයකදී පවා ජනතාවගේ අදහස් හා අභිලාෂයන් ගැන රජය සැලකිල්ලක් නොදක්වන බවත්, තම පරමාදර්ශයට තල්ලු කිරීමට අදිටන් කරගෙන සිටින බවත් රජය සිය ක්‍රියාවලින් සහ ආකල්පවලින් පැහැදිලිව පෙන්වා දී තිබේ. නිදහස් විවාදයට සහ සාකච්ඡාවට සුදුසු වාතාවරණයක් තුළ ජනතාවට නිදහසේ අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට සාධාරණ අවස්ථාවක් පවා ලබා නොදී බහුතර බලය භාවිතා කිරීමෙන් පමණක් එහි සංක්‍රමණික, දේශපාලනික ආකල්ප සහ ප්‍රතිපත්ති ජනතාවගේ උගුරෙන් බැස්සවීමට එය අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටියි.”
දෙමළ කතා කරන ජනතාවගේ අවශ්‍යතා නියෝජනය කරන ෆෙඩරල් පක්ෂය (FP), සිංහල සහ දෙමළ සඳහා සමානාත්මතාවය සඳහා වූ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කිරීමෙන් පසු පිහිටුවා සති කිහිපයකට පසු ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ සැසිවාර වර්ජනය කර තිබුණි. නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව සම්මත වූ දිනයේ ඔවුන් ඉවත්ව ගියේය.
1972 ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව සුළු ජාතීන්ට සුබදායක නොවූ අතර රට තුළ වාර්ගික රේඛා ඔස්සේ බෙදීම ගැඹුරු කළේය. කේ එම් ද සිල්වා සිය A History of Sri Lanka කෘතියේ මෙසේ සටහන් කරයි.
“දෙමළ, ආදිවාසී සහ ඉන්දියානුවන්ට සතුරුකමේ යටි ප්‍රවාහයක් ආරම්භයේ සිටම (1970 දී යූඑෆ් සන්ධානයේ ජයග්‍රහණයේ සිට) හඳුනාගත හැකි වුවද, 1972 ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව සම්මත කිරීම දිවයිනේ වාර්ගික ප්‍රතිවිරෝධයේ නව අවධියක තීරණාත්මක ආරම්භක ලක්ෂ්‍යය විය. විශේෂයෙන්ම සිංහලයන් සහ ආදිවාසී දෙමළ ජනතාව අතර සබඳතා සම්බන්ධයෙන්.”
මතභේදයට තුඩු දුන් ප්‍රධාන කරුණු දෙක වූයේ භාෂා අයිතිය සහ ආගමයි. 1972 ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාවේ II පරිච්ෙඡ්දය මගින් “ශ්‍රී ලංකා ජනරජය බුද්ධාගමට ප්‍රමුඛස්ථානය ලබා දිය යුතු අතර ඒ අනුව බුද්ධාගම ආරක්ෂා කිරීම සහ පෝෂණය කිරීම රාජ්‍යයේ යුතුකම විය යුතුය” යනුවෙන් සඳහන් කර ඇති අතර අනෙකුත් ආගම් සඳහා අයිතිවාසිකම් සහතික කරන අතර සිංහල භාෂාව පිළිගනු ලැබුවේ රාජ්ය භාෂාව වශයෙනි.
නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව බලාත්මක වූ දිනයේ දහවල් 12.43 ට නව ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව බලාත්මක කරමින් එම සහතිකයට ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයේ සභාපතිවරයා ලෙස කටයුතු කළ ස්ටැන්ලි තිලකරත්න මහතා අත්සන් තැබීය. මිනිත්තු කිහිපයකට පසු බණ්ඩාරනායක මැතිනිය ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම අග්‍රාමාත්‍යවරිය ලෙස දිවුරුම් දුන් අතර අවසන් ආණ්ඩුකාරවරයා වූ විලියම් ගොප්පල්ලව ප්‍රථම ජනාධිපතිවරයා ලෙස පත් කරන ලදී.
සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිණිගේ අභාවප්‍රාප්ත සැමියා වූ එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඩී.බණ්ඩාරනායක විසින් ඉදිරිපත් කළ අදහසක් සාක්ෂාත් කර ගැනීමක් වූ බැවින් එය ඇයට අමිහිරි මොහොතක් විය. බණ්ඩාරනායක මහතා 1957 අපේ‍්‍රල් මාසයේ දී, රටට මූලික අයිතිවාසිකම් ප‍්‍රඥප්තියක් ලබා දී එය ජනරජයක් බවට පත් කරන ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථා ප‍්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ විශේෂ කමිටුවක් පිහිටුවීමට යෝජනාවක් අගමැති ලෙස නියෝජිත මන්ත්‍රී මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කළේය. මොරීන් සෙනෙවිරත්න සිය චරිතාපදානය වන ලොව ප්‍රථම කාන්තා අගමැතිනිය කෘතියේ මෙසේ ලියා ඇත.
“එය ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා දිගු කලක් තිස්සේ ආදරයෙන් රැකබලා ගත් සිහිනයක් වූ අතර, මෙම බොහෝ අපේක්ෂිත අරමුණ ඉටු කර ගැනීම හේතුවෙන් එය ඇයට සුවිශේෂී ආඩම්බරයක් ලබා දුන්නේය.”
බොහෝ විරෝධතා මධ්‍යයේ වුවද, ශ්‍රී ලංකා ජනරජය පිහිටුවීම මහජනතාවගේ ප්‍රශංසාවට ලක් විය. එය ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටය සමඟ සබඳතා අත්හැරියා පමණක් නොව වසර 2500 කට ආසන්න රාජාණ්ඩු පාලනය අවසන් කළ ඓතිහාසික දිනයකි. ආචාර්ය කොල්වින් ආර් ද සිල්වා නිරීක්ෂණය කළ පරිදි,
“ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ කර්තව්‍යය වන්නේ ආණ්ඩුක්රම ව්‍යවස්ථාව මගින් එහි පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් සහ නිදහස ඇතුළු සමාජවාදී ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමයි. පරමාර්ථය උතුම්ය, ඉලක්කය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ මාවත දුෂ්කර වනු ඇත, නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ පුළුල් ජනතාවක් ඔවුන්ගේ දියුණුවේ මාධ්‍යයක් ලෙස ඉලක්කය අගය කරන බවට සැකයක් නැත.
කෙසේ වෙතත්, දශක පහක් ගතවී ඇතත්, 1972 දී ජනරජයක් බවට පත් වූ විට ශ්‍රී ලාංකිකයන් රට තමන් වෙනුවෙන් තබා ගත් උසස් ඉලක්ක බොහොමයක් තවමත් අවබෝධ කර ගෙන නැත.
චාන්දනී කිරින්දේ යනු ජ්‍යෙෂ්ඨ දේශපාලන හා ඉතිහාස තීරු ලිපි රචිකාවක් වන අතර ශ්‍රී ලංකාවේ දීර්ඝ කාලයක් පාර්ලිමේන්තු වාර්තාකරුවෙකි. [email protected] හරහා ඇයට සම්බන්ධ විය හැක
Factum යනු ශ්‍රී ලංකාව හා ආසියාවේ ජාත්‍යන්තර සබඳතා විශ්ලේෂණයන් සහ රාජ්ය තාන්ත්‍රික උපදේශන සපයන ශ්‍රී ලංකාව පදනම් කරගත් නිදහස් චින්තනයකි
