ඉන්දියාව ප්‍රධාන ධාන්‍ය වර්ග කිහිපයක් අපනයනය තහනම් කිරීම හේතුවෙන් ලෝක වෙළඳපොළේ තිරිඟු පිටි මිල ඉහල ගොස් තිබේ.
තිරිඟු දර්ශකය චිකාගෝ හි 5.9% තරම් ඉහළ ගොස් ඇති අතර එය මාස දෙකකින් ඉහළම අගයයි.
අපනයන තහනම පැමිණෙන්නේ ඉන්දියාවේ පසුගිය කාලයේ පැවති අධික උෂ්ණත්වය සහිත කාලගුණ තත්ත්වය හමුවේ තිරිඟු භෝගවලට බලපෑම් ඇතිවීම හේතුවෙනි. වගාව අඩාල වීම හේතුවෙන් දේශීය තිරිඟු මිල වාර්තාගත ඉහළ මට්ටමකට ගියේය.
ලෝක වෙලඳපොලවල තිරිඟු මිල ඉහළ යාමත් සමඟ පාන් සහ කේක් වල සිට නූඩ්ල්ස් සහ පැස්ටා දක්වා සෑම දෙයකම මිල මෑත මාසවල ඉහළ ගොස් තිබේ.
කෙසේවුවද දැනටමත් නිකුත් කර ඇති ණය ලිපි සඳහා “ඔවුන්ගේ ආහාර සුරක්ෂිතතා අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා” සැපයුම් ඉල්ලා සිටින රටවලට අපනයනය කිරීමට තවමත් ඉඩ දෙන බව ඉන්දීය රජය ප්‍රකාශ කළේය. එසේම මෙම තහනම ස්ථිර නොවන බවත් එය සංශෝධනය කළ හැකි බවත් රජයේ නිලධාරීහු පැවසූහ.
කෙසේ වෙතත්, ජර්මනියේ පැවති හතේ කණ්ඩායම් (G7) ජාතීන්ගේ රැස්වීමේ කෘෂිකර්ම අමාත්‍යවරුන් විසින් මෙම තීරණය විවේචනය කර ඇත.
“සියලු දෙනාම අපනයන සීමා පැනවීමට හෝ වෙලඳපොලවල් වසා දැමීමට පටන් ගන්නේ නම්, එය අර්බුදය තවත් නරක අතට හැරෙනු ඇත,” ජර්මානු ආහාර හා කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය සෙම් ඔස්ඩෙමීර් පැවසීය.
G7 යනු ගෝලීය වෙළඳාම සහ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය පද්ධතිය මත ආධිපත්‍යය දරන, ලෝකයේ විශාලතම ආර්ථිකයන් හතේ සංවිධානයකි. ඒවා නම් කැනඩාව, ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ඉතාලිය, ජපානය, එක්සත් රාජධානිය සහ එක්සත් ජනපදයයි.
ඉන්දියාව ලොව දෙවන විශාලතම තිරිඟු නිෂ්පාදකයා වුවද, එහි අස්වැන්නෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් දේශීය වෙළඳපොලේ අලෙවි වන බැවින් එය මීට පෙර ප්‍රධාන අපනයනකරුවෙකු නොවීය.
එහෙත් රුසියානු ආක්‍රමණයෙන් පසු යුක්රේනයේ තිරිඟු අපනයනය පහත වැටුණි. අනෙකුත් ප්‍රධාන නිෂ්පාදකයන්ගේ නියඟ සහ ගංවතුර හේතුවෙන් බෝග තර්ජනයට ලක්ව ඇති අතර, භාණ්ඩ වෙළඳුන් හිඟයෙන් කොටසක් පිරවීමට ඉන්දියාවෙන් සැපයුම් අපේක්ෂා කළහ.
තහනමට පෙර ඉන්දියාව මේ වසරේ වාර්තාගත තිරිඟු ටොන් මිලියන 10ක් නැව්ගත කිරීමට ඉලක්ක කර තිබුණි.
සතියකට පෙර, ඉන්දියාවේ වාණිජ අමාත්‍යාංශයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් පැවසුවේ ගෝලීය ඉල්ලුමේ වැඩිවීම සපුරාලීම සඳහා රටේ තිරිඟු අපනයනය වැඩි කිරීම ගැන ඔවුන් උනන්දුවෙන් සිටින බවයි. ඔවුන් ප්‍රතිරාවය කළේ “ලෝකය පෝෂණය කිරීමට ඉන්දියාව සූදානම්” යන අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදිගේ ප්‍රකාශයයි.
එබැවින්, තහනම ප්‍රධාන ප්‍රතිපත්ති U-හැරීමක් ලෙස පෙනේ. එය නිවසේ මිල ඉහළ යාම සම්බන්ධයෙන් රජය දක්වන සැලකිල්ල ගැන ද ඉඟි කරයි. නමුත් මෙම තීරණය ඉන්දියාවට විදේශ ප්‍රතිපත්ති අභියෝගයක් ලෙස එක් විශේෂඥයෙකු විස්තර කළ දෙයට හේතු විය හැක.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට (එජාස) අනුව යුක්රේන යුද්ධය “යෝධ පිම්මක්” ඇති කිරීමෙන් පසු මාර්තු මාසයේදී ගෝලීය ආහාර මිල ගණන් වාර්තාගත ඉහළ මට්ටමකට පැමිණියේය.
එය සිදුවූයේ ගැටුම හේතුවෙන් ලොව විශාලතම සූරියකාන්ත තෙල් අපනයනකරු වන යුක්රේනයේ සැපයුම් කපා හැරීමත් සමඟ විකල්ප පිරිවැය ද ඉහළ ගියේය. රට බඩඉරිඟු සහ තිරිඟු වැනි ධාන්‍ය වර්ගවල ප්‍රධාන නිෂ්පාදකයෙකු වන අතර ඒවා මිල ද තියුනු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇත.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ප්‍රකාශ කළේ අප්‍රේල් මාසයේදී ගෝලීය ආහාර මිල ගණන් සුළු වශයෙන් අඩු වූ නමුත් පසුගිය වසරේ එම කාලයට වඩා 30% කින් පමණ ඉහළ මට්ටමක පවතින බවයි.
ආහාර මිල ඉහල යාම, බලශක්ති පිරිවැය ඉහල යාමත් සමග එම ලෝකය පුරා උද්ධමනය ඉහල නංවා ඇත.
එය එක්සත් ජනපද ෆෙඩරල් සංචිතය සහ එංගලන්ත බැංකුව ඇතුළු ප්‍රධාන මහ බැංකුවලට ඉහළ යන මිල ගණන් පාලනය කිරීමේ උත්සාහයක් ලෙස පොලී අනුපාත ඉහළ දැමීමට බල කර ඇත.
එය අනෙක් අතට, සමහර ඉහළ මට්ටමේ විචාරකයින් අවපාතයක් ගැන අනතුරු අඟවමින්, ණය ගැනීමේ ඉහළ පිරිවැය ගෝලීය ආර්ථික වර්ධනයට පහර දිය හැකි බවට කනස්සල්ලට හේතු වී තිබේ.
ආර්ථික විශේෂඥයින් පවසන්නේ ලෝකයේ විශාලතම ආර්ථිකය වන එක්සත් ජනපදය අවපාතයේ “ඉතා ඉහළ අවදානමක්” පවතින බවයි.
