ආචාර්ය රංග කලංසූරිය
මියන්මාරය කාල බෝම්බයක් මත වාඩි වී සිටියි. 2021 පෙබරවාරි 01 වන දින මියන්මාරයේ බලය හමුදාව විසින් අත්පත් කර ගැනීමෙන් පසු එහි දේශපාලන ව්‍යුහය වේගයෙන් වෙනස් වනන්නට විය. ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවේ බොහෝ රටවල් කුමන්ත්‍රණයක් ලෙස හඳුන්වන ලද මෙම සිදුවීමෙන් පසු මියන්මාර පාලක ජුන්ටාව සහ අලුතෙන් බිහිවූ රජයට සහය දෙන සන්නද්ධ කණ්ඩායම් – මහජන ආරක්ෂක බලකාය (PDF) අතර දිග්ගැස්සෙන සිවිල් යුද්ධයක් කරා ගමන් කරමින් සිටී.
අග්නිදිග ආසියාවේ වඩාත්ම ආයුධ සන්නද්ධ සමාජය සහිත මියන්මාරයේ සන්නද්ධ ගැටුමක් ඇති වේ යැයි හටගෙන තිබෙන බිය හේතුවෙන්, මානව හිමිකම්වලට ගරු කරන ලෙසත්, අධිකරණ විනිශ්චයකින් අතිරේකව සිදුකරන ඝාතනවලින් වැළකී සිටින ලෙසත් දෙපාර්ශ්වයටම බලපෑම් කරන ලෙස ජාත්‍යන්තර අර්බුද කණ්ඩායම (The International Crisis Group) ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවෙන් ඉල්ලා තිබේ.
නිදහසින් පසු, අවම වශයෙන් ජනවාර්ගික සන්නද්ධ සංවිධාන 24 ක් (EAO) එහි දේශසීමා ප්‍රදේශවල ස්වයං පාලනය සඳහා සටන් කර ඇත. ඔවුන්ගෙන් කණ්ඩායම් 13ක් 2012 සාම ක්‍රියාවලිය තුළ හමුදාව සමඟ සටන් විරාම ගිවිසුමකට එළඹිණි. මෙම කණ්ඩායම් වලින් බොහොමයක් දැන් පොදු සාමූහිකයකට හා PDF සමඟ හමුදා පාලනය නැමැති පොදු සතුරාට එරෙහිව සටන් කිරීමට එක්වී සිටියි.
PDF, අතීතයේ සාමකාමී තරුණ නායකත්වයෙන් යුත් Civil Disobedient Movement (CDM) මේ වනවිට අංගසම්පූර්ණ සන්නද්ධ පුහුණුව ලැබූ කණ්ඩායමක් බවට පත්ව ඇත. එය පැරණි පන්නයේ, දේශීයව සාදන ලද ආයුධ වලින් ක්‍රියාත්මක වන අතර නැගෙනහිර ආසියාවේ සහ නැගෙනහිර යුරෝපයේ නීති විරෝධී අවි වෙළෙඳපොළවල නවීන ආයුධ සම්බන්දව ද ඉව අල්ලමින් සිටියි. දේශපාලන නිරීක්ෂකයින් තක්සේරු කරන්නේ PDF අරමුදල විශාල වශයෙන් මහජන ආධාර වලින් සමන්විත වන බවයි. එය ඩොලර් මිලියන 20 ක් පමණ වන බව ද ඔවුහු පවසති.
වරින් වර සිදුකරන පිපිරීම්, හුදෙකලා ඝාතන සහ රජයට හා හමුදාවට අයත් ආයතනවලට පහර දීම දැන් මියන්මාරයේ දෛනික සිද්ධීන් බවට පත්ව තිබේ. අනන්‍යතාවය හෙළි කිරීමට අකමැතිවූ යැංගොන්හි මාධ්‍යවේදියෙක් ලේඛකයාට පැවසුවේ “හුදෙකලාව ඝාතනය වන්නේ බොහෝ දුරට හමුදාවට තොරතුරු සපයන්නන් බවයි. එසේම හමුදා පාලනයට සහාය දක්වන ආයතනවලට එරෙහිව ගරිල්ලා ආකාරයේ ප්‍රහාරයන් මියන්මාරයේ ඇතැම් ප්‍රදේශවල දිනපතා සිදු වන” බවයි.
හමුදාවට සහාය දක්වන නිරීක්ෂණ කණ්ඩායම් ද ඉලක්කගත ඝාතන ආරම්භ කර තිබේ. ඝාතන යුක්ති සහගත කිරීමේ සමාජ මාධ්‍ය ව්‍යාපාරවලට නායකත්වය දීම සඳහා ජුන්ටාව විසින් පිහිටුවන ලද ‘key-board warriors’ හමුදා ඛණ්ඩයේ සහාය ඇතිව මේවා සිදුවේ.
සාමකාමී විරෝධතාවයන් ජුන්ටාව විසින් කුරිරු ලෙස මර්දනය කිරිම, තරුණ පෙළපාලිකරුවන්ට ප්‍රචණ්ඩකාරී ලෙස ප්‍රතිචාර දැක්වීමට බල කර තිබේ. මාර්තු අග වන විට, යාන්ගොන් සහ අනෙකුත් නගරවල වීදි දැවෙන ටයර් වලින් පිටවූ අධික දුමාරයන් සහිතව අවහිර වී තිබෙනු දක්නට ලැබිණි. තරුණ ප්‍රහාරකයින් ජුන්ටාවට ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත්තේ ගල් ප්‍රහාර එල්ල කිරීමෙන් හා ගිනි ගන්නා සුළු දියර වීසි කරමිනි. කුමන්ත්‍රණයෙන් ඉක්බිතිව සිට මහජන විරෝධතා ඵලදායී ලෙස ඉවත් කර ඇති අතර අප්‍රේල් අලුත් අවුරුදු උත්සවයෙන් පසු ජුන්ටාව උපාය මාර්ගික මර්දනයන් සිදු කළේය.
නමුත් මෙය පාලන තන්ත්‍රය කෙරෙහි මහජන කෝපය වැඩි කිරීමට හේතු වී තිබේ.
ජාතික එක්සත් ආණ්ඩුව (NUG) විසින් ජුන්ටා විරෝධී බලමුලු ගැන්වීම, අවුන් සාන් සූ කීගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වූ ජාතික ලීගයේ (NLD) නායකයින් කිහිප දෙනෙකු සහ අනෙකුත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කොටස් ශක්තිමත් කරන විරෝධතාකරුවන්ට සහ PDF මහජන හමුදාවට උපායමාර්ගික නායකත්වයක් ලබා දී තිබේ. දේශපාලන හා මිලිටරි කොන්දේසි මත ජුන්ටාවට අභියෝග කිරීම සඳහා ශක්තිමත් දේශපාලන නායකත්වයක් සහ උපායමාර්ගික මඟ පෙන්වීමක් අවශ්‍ය වේ. ‘විප්ලවයකට’ නායකත්වය දීම සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන් මියන්මාරයේ දකුණු හා ගිනිකොනදිග ප්‍රදේශවල සන්නද්ධ ජනවාර්ගික කණ්ඩායම්වලින් අවම වශයෙන් සියයට 50 ක් බලමුලු ගැන්වීමට එය සාර්ථක වී ඇති නමුත් දේශපාලන අභිලාෂයන්ගෙන් පිරුණු පූර්ණ ‘විප්ලවයක්’ මුදා හැරීමේ විභවයන් වැරදි ලෙස ගණනය කර ඇත.
කැරන්හි තරුණ සටන්කරුවෙක් ලේඛකයාට පැවසුවේ “උවමනාවටත් වඩා ඇති. අප නිසැකවම ජය ගන්නා අපගේ විප්ලවය කිසිවෙකුට නතර කළ නොහැකිය. ආර්යාව [සූ කී] නැවත බලයට පත්වුව ද, අපි නතර නොවෙමු.”
තරුණයින්ට ඔවුන් දෙදෙනා ම [හමුදාව හෝ ආර්යාව] කෙරෙහි විශ්වාසයක් නැත. ඇය මීට වසර කිහිපයකට පෙර හේග් හි දී මෙම ජුන්ටාව ආරක්ෂා කළාය.
“අපට නව ක්‍රමයක් අවශ්‍යයි. ” ඔහු පවසයි. ඒ ඔවුන්ගේ අභිලාෂයයි.
“අපගේ අවසාන ඉලක්කය වන්නේ මියන්මාරය සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වටිනාකම් සහිත ෆෙඩරල් රාජ්‍යයක් පිහිටුවීමයි. ජුන්ටාවට එරෙහිව දැවැන්ත ගරිල්ලා අරගලයක් දියත් කිරීම සඳහා සියලු සටන් කණ්ඩායම් ඉක්මනින් පොදු වේදිකාවක් වෙත බලමුලු ගැන්විය හැකි යැයි අපට හැඟේ.”
මෙම ගරිල්ලා සටන සඳහා අවශ්‍ය සටන්කාමීන් බලමුලු ගැන්වීමේ දී ඒ සඳහා මුස්ලිම්වරුන් ද ඇතුළත් කරගැනීමට හේතුවිය හැකි “රෝහින්ග්‍යා” ගැටලුව ධනාත්මකව සළකා බැලීමට මෙම කණ්ඩායම් තීරණය කර තිබේ.
මිලිටරි ජුන්ටාව සිය බලය නීත්‍යානුකූල කිරීම සඳහා සිය රාජ්‍යතාන්ත්‍රික ප්‍රයත්නය වේගවත් කර තිබේ. වැදගත්ම දෙය නම් අග්නිදිග ආසියානු ජාතීන්ගේ සංගමය (ආසියාන්) සමඟ සම්බන්ධ වීමයි. එහිදී ප්‍රචණ්ඩ මර්දනය අවසන් කර දේශපාලන සිරකරුවන් නිදහස් කිරීම ඇතුළු කරුණු පහක සැලැස්මක් තුළින් එකඟතාවකට එළඹෙන ලෙස ජුන්ටාවේ නායකයාගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.
ජ්‍යෙෂ්ඨ ජෙනරාල් මින්ග් අවුන්ග් හේලිංට ජුනි 28 වන දින මියන්මාරයේදී ආසියාන් දූත පිරිසක් පවා හමු වූ අතර කලාපීය කණ්ඩායම් සමඟ දිගටම සම්බන්ධකම් පැවැත්වීය.
ජුන්ටාවේ බලවත්ම ජාත්‍යන්තර සගයා වන චීනය, බහුපාර්ශ්වික සංසදවල දී ජුන්ටාවට සහයෝගය දැක්වීමෙන් පාලන තන්ත්‍රය පවත්වාගෙන යාමේ දී ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කරයි.
මියන්මාරයේ විරෝධතාකරුවන් ඊට ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ යැන්ගොන් සහ එහි තදාසන්න ප්‍රදේශවල චීන සමාගම් සතු කර්මාන්තශාලා කිහිපයක් ගිනිතබා විනාශ කිරීමෙනි.
ඇතැම් විචාරකයින් සඳහන් කරන්නේ ජනවාර්ගික සන්නද්ධ සංවිධාන කිහිපයකට ද රහසිගතව සහාය දීමෙන් චීනය ද්විත්ව කාර්යභාරයක් ඉටු කරන බවයි.
මියන්මාරයට ආයුධ ගලා ඒම අවහිර කිරීම යෝජනා කළ එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල යෝජනාවෙන් පසුව, ජුනි මැද භාගයේ දී ජුන්ටා නායකයා ආයුධ ගනුදෙනුවක් සඳහා රුසියාවේ සතියක් ගත කළ බව වාර්තා වේ. රුසියානු ප්‍රවෘත්ති ඒජන්සියක් වන ටාස් හි ජෙනරාල් අවුන්ග් හේලින්ග් උපුටා දක්වමින් “රුසියාවට ස්තූතිවන්ත වන්න, අපේ හමුදාව කලාපයේ ශක්තිමත්ම රටක් බවට පත්ව ඇත”.
කලාපීය දේශපාලන විශේෂඥයන් පවසන්නේ මියන්මාරය ආසියාවේ සිරියාව බවට පත්වීමේ සලකුණු පෙන්නුම් කරන බවයි. සමහරු තත්වය ආසියාවේ බෝල්කන් ජාතිකයන්ට සමාන කරන්නේ ජුන්ටාවට එරෙහි සටනේ දී රට ප්‍රධාන කොටස් තුනකට බෙදී යාමට ඇති හැකියාව පෙන්වා දෙමිනි.
බොහෝ කණ්ඩායම් සම්බන්ද වන ඉහළ මට්ටමේ හමුදා ගැටුමක් නුදුරේදී ම සිදුවනු නිසැකය. ඉන්දියාව සහ චීනය ඇතුළු ජාත්‍යන්තර දේශසීමා හයකින් වටවී ඇති සම්පත් වලින් පොහොසත් මියන්මාරයේ ඉරණම තීරණය කිරීම සඳහා එවැනි අවුල් සහගත තත්ත්වයක් ජාත්‍යන්තර බුද්ධි අංශ ක්‍රියාකාරීන්ට තෝතැන්නක් වෙයි.
මෙම වර්ධනයන් මියන්මාරයට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගෙන ඒමේ බහුපාර්ශ්වික හා කලාපීය උත්සාහයන් අසාර්ථක වූ බවට සාක්ෂි සපයයි. මියන්මාරය සම්බන්ද කුමන ආකාරයේ හෝ ජාත්‍යන්තර මැදිහත්වීමකට එරෙහිව චීනය සහ රුසියාව නිෂේධ බලය භාවිතා කිරීම නිසා මියන්මාරයේ නැගී එන සන්නද්ධ වර්ධනයන්ට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව ව්‍යාකූල වී සිටී.
යුරෝපා සංගමයේ ආර්ථික සම්බාධක මගින් මහා සාගින්න හා දරිද්‍රතාවය නරක අතට හැරෙනු ඇත. ආසියාන් සංවිධානය ඉන්දුනීසියාව හැරුණු විට දේශපාලන මැදිහත්වීම් නොකිරීමේ වරම අනුව බොහෝ දුරට අක්‍රියව පවතිනු ඇත.
මියන්මාරයේ සිදුවන යුද ගැටුමක් ශ්‍රී ලංකාව ඇතුළු අසල්වැසියන්ට සමාජ, දේශපාලන හා ආර්ථික වශයෙන් අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත.
සිරියාව හෝ කලින් බෝල්කන් සමග සැසඳීම් භූමි යථාර්ථයක් බවට පත්වුවහොත් එය ගිනිකොනදිග ආසියාවේ පමණක් නොව සමස්ත ආසියාවේම ආරක්ෂාව සහ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය අඩපණ කරනු ඇත.
ඓතිහාසික හා ආගමික ද්විපාර්ශ්වික සබඳතා සැලකිල්ලට ගත් විට, ශ්‍රී ලංකාවට තම ථෙරවාදී බෞද්ධ සගයා කෙරෙහි විශේෂ අවධානයක් යොමු කිරීමට හැකි නමුත්, චීනයේ ප්‍රතිචාරය අභිබවා නොයනු ඇත. මියන්මාරයට එරෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ යෝජනාව ගෙන ආ අවස්ථාවේ දී ශ්‍රී ලංකාව ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටි අයුරින් ඉදිරියේ දී ද ශ්‍රී ලංකාව චීන අභිමතය පරිදි ක්‍රියාත්මක වනු ඇත.
මුල් ලිපිය සඳහා පිවිසෙන්න – www.Factum.LK
ෆැක්ටම් යනු ශ්‍රී ලංකාව හා ආසියාවේ ජාත්‍යන්තර සබඳතා විශ්ලේෂණයන් සහ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික උපදේශන සපයන ශ්‍රී ලංකාව පදනම් කරගත් චින්තනයකි
